---

 

Krystyna Kucharska
Bibianna Laskowska
Bogdan Kotowski
Leon Popek

WYBRANE BIOGRAMY OSÓB ZASŁUŻONYCH DLA MIASTA
[pochowanych na cmentarzu rzymskokatolickim do roku 1990]

 

SEKTOR 1

Bałzukiewicz Łucja (1887-1976)
artystka malarka, uczennica Olgi Boznańskiej. Ur. w Wilnie, zm. w Lublinie. Kształciła się w wileńskiej Szkole Rysunkowej, a następnie w Paryżu. Od 1946 r. osiedliła się na stałe w Lublinie. Z okresu wileńskiego pochodzi seria nastrojowych pejzaży: Droga w Zelewie (1914 r.), Rozstajne drogi z rozległej panoramy Trynopol pod Wilnem (1927 r.) oraz kompozycje Wilenka i Wilno. Podczas jej pobytu w Krakowie powstały kolejne obrazy: Kopiec Kościuszki, Brama Floriańska, Krypta Mickiewicza, Giewont. Z pracowni lubelskiej wyszło szereg pejzaży, m.in. Trzy stogi. Uprawiała też malarstwo portretowe (np. portret Olgi Boznańskiej i brata).

Lingenau Stanisław (1781-1867)
właściciel majątku Dąbrowica k. Lublina, radca stanu departamentu lubelskiego, oficer gwardii ks. Józefa Poniatowskiego i jego osobisty adiutant. Członek loży masońskiej w Lublinie „Wolność odzyskana”. Zm. w Lublinie.

Jaczewski Kazimierz (1853-1934)
lekarz dermatolog, wielki społecznik, długoletni dyrektor szpitala św. Wojciecha w Lublinie, współzałożyciel Towarzystwa Naukowego. Ur. W Wilkowie, zm. w Warszawie. Studiował medycynę w Warszawie, uzyskując w 1886 r. dyplom lekarza. Osiadł w Lublinie i podjął pracę w szpitalu św. Wincentego á Paulo. Po odbyciu praktyki w Wiedniu, specjalizował się w zakresie chorób skórnych i wenerycznych. Będąc ordynatorem w szpitalu św. Józefa, przyczynił się do rozwoju nowych metod leczniczych. Zorganizował gabinet fizykoterapeutyczny i rentgenowski oraz laboratorium. Był aktywnym członkiem Lubelskiego Towarzystwa Lekarskiego. W 1925 r. zainicjował powstanie w Lublinie oddziału Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, któremu przewodniczył aż do śmierci. Współtwórca Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego i jeden z jego najofiarniejszych działaczy. Wydał pracę Ćwierćwiecze Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego. W okresie wydarzeń rewolucyjnych w 1905 r. był aktywnym członkiem Postępowej Demokracji. Od 1918 r. działał w Towarzystwie Opieki nad Zabytkami Przeszłości. Społeczeństwo miasta w uznaniu jego zasług ufundowało tablicę pamiątkową na murach szpitala św. Józefa.

Mędrkiewicz Stanisław (1852-1909)
właściciel Sławinka w latach osiemdziesiątych XIX w. Zm. w Lublinie. Uporządkował teren zakładu zdrojowego na Sławinku, wytrasował aleje, zarybił sadzawki, ukształtował place zabaw. Doprowadził również do porządku łazienki, wystawił kilka domów mieszkalnych oraz założył restaurację. Z jego inicjatywy m.in. dokonano analizy chemicznej wód sławinkowskich, wykazując ich przydatność leczniczą.

Suligowski Anastazy Lubomił (1846-1906)
inżynier budownictwa, uczestnik Powstania Styczniowego, społecznik. Ur. w Siedlcach, zm. w Lublinie. W Powstaniu Styczniowym walczył pod dowództwem gen. M. Langiewicza. Brał udział w bitwach pod Szydłowcem, Małogoszczą, Wąchockiem, Pieskową Skałą, gdzie został ciężko ranny. Wiosną 1864 r. wyjechał do Belgii i studiował na Politechnice Gandawskiej. Po jej ukończeniu w 1868 r. powrócił do kraju, na podstawie amnestii obejmującej uczestników powstania. Podjął pracę jako inżynier budownictwa lądowego i wodnego w Królestwie Polskim i Rosji. Uczestniczył w obwałowywaniu Wisły na Pradze, budowie kolei odesko-bałtyckiej i brzesko-kijowskiej oraz regulacji rzeki Moskwy. W 1880 r. budował gazownię w Lublinie i został jej dyrektorem. Brał czynny udział w życiu społecznym i kulturalnym Lublina. Przyczynił się do budowy teatru, założenia Towarzystwa Kredytowego Miejskiego, powołania Resursy Obywatelskiej. Był członkiem komitetu ds. stypendium Steina i kuratorem szpitala św. Józefa.

Śniadkowski Adam (1839-1867)
lekarz powstańczy, chirurg i ginekolog. Ur. i zm. w Lublinie. Studia lekarskie odbył w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie. Po uzyskaniu dyplomu pracował w Lublinie. W latach 1863-64 był ordynatorem oddziału chirurgicznego szpitala powstańczego w Kraśniku i Opolu Lubelskim. W 1865 r. dokształcał się w Paryżu. Po powrocie z zagranicy kierował oddziałem chirurgicznym szpitala św. Wincentego á Paulo w Lublinie.

SEKTOR 2

Bieliński Adam (1766-1855)
ziemianin, właściciel majątku Turka, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej i walk w szeregach Legionów Polskich. Ur. w Karczewie, zm. w Lublinie. Mając 17 lat rozpoczął służbę wojskową. Jako kadet pułku Działyńskiego walczył pod Dubienką i Maciejowicami. W 1800 r. wstąpił do Legionów Polskich, walczył w Legii Włoskiej i Nadwiślańskiej oraz w Nowej Gwardii Francuskiej. Brał udział w bitwie pod Saragossą. Odbył kampanię wojenną w latach 1812-14 w randze majora – szefa batalionu. Po kampanii zaliczony do korpusu weteranów. W 1831 r. pełnił funkcję platzkomendanta Lublina. W 1835 r. zakończył, w stopniu podpułkownika, służbę wojskową.

Gryga Antonina (1898-1980)
organizatorka pomocy dla więźniów obozu koncentracyjnego na Majdanku. Ur. w Radomiu, zm. w Lublinie. Była właścicielką piekarni w Lublinie. W 1939 r. otaczała opieką żołnierzy polskich z rozbitych oddziałów wojskowych broniących Lublina, ukrywając ich przed wrogiem w swoim domu. W okresie okupacji hitlerowskiej organizowała indywidualną pomoc dla więźniów obozu koncentracyjnego na Majdanku. Więźniowie nazywali ją „Mateczką”.

Piotrowski Szymon Tadeusz (1858-1918)
dyrektor oddziału lubelskiego Banku Handlowego w Warszawie, społecznik, współtwórca Muzeum Lubelskiego i jego pierwszy prezes, członek Towarzystwa Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego. Od 1912 r. honorowy radny miasta Lublina. Zm. w Lublinie.

Rupniewski Edmund Zygmunt (1886-1957)
lekarz chirurg, działacz społeczny, naczelny lekarz miejski, wieloletni kierownik Pogotowia Ratunkowego w Lublinie. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Rozpoczęte w 1906 r. studia na Wydziale Lekarskim UJ w Krakowie ukończył w 1923 r. na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1923-49, kierując Pogotowiem Ratunkowym włożył bardzo wiele wysiłku, aby stacja funkcjonowała nieprzerwanie również w okresie II wojny światowej. Autor kilku prac naukowych.

Voit Michał (1889-1971)
profesor nauk medycznych, uczestnik kampanii wrześniowej, autor licznych prac naukowych, jeden z organizatorów Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej i Akademii Medycznej. Ur. w Dubnie, zm. w Lublinie. Ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Lwowskiego. Podjął pracę w szpitalu powszechnym we Lwowie. Podczas I wojny światowej służył w armii austriackiej, a następnie w Wojsku Polskim. Od 1921 r. był ordynatorem oddziału wewnętrznego szpitala św. Wincentego á Paulo w Lublinie. Po kampanii wrześniowej powrócił do Lublina i objął poprzednie stanowisko. W 1944 r. podjął pracę w tworzącej się Klinice Chorób Wewnętrznych UMCS. Od 1954 r. profesor nadzwyczajny i długoletni kierownik III Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych AM.

SEKTOR 3a

Łopaciński Hieronim (1860-1906)
nauczyciel, językoznawca, etnograf, zbieracz zabytków, badacz regionu lubelskiego, autor ok. 200 prac. Ur. w Ośnie Górnym, zm. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. W 1884 r. osiedlił się w Lublinie, podejmując pracę pedagogiczną w gimnazjum męskim. Rozpoczął badania nad przeszłością historyczną regionu, wykazując polski rodowód tych ziem. Wyniki badań drukował pod pseudonimem „Rafał Lubicz”. Odnalazł w archiwach i opracował materiały traktujące o historii Lublina: relację o zburzeniu miasta w 1656 r., dokument dotyczący dziejów wodociągów w Lublinie, przyczynki do historii cechów w mieście. Odkrył pierwszy widok Lublina – sztych Hogenberga z 1618 r. Na wystawie przemysłowo-rolniczej w 1901 r. opracował dział poświęcony ludoznawstwu i zabytkom polskim. Zgromadził bogate zbiory: księgi, druki, rękopisy, ryciny, okazy sztuki ludowej, dokumenty historyczne. Ten księgozbiór stał się podwaliną biblioteki publicznej, noszącej jego imię. Autor wielu prac: Oskar Kolberg, Najdawniejsze słowniki polskie drukowane, Przyczynki do słownika języka polskiego. Współredaktor: Słownika geograficznego, Wielkiej encyklopedii powszechnej ilustrowanej, Encyklopedii staropolskiej, Księgi przysłów, przypowieści i wyrazów przysłowiowych polskich.

Wadowski Jan Ambroży (1839-1907)
ksiądz, zasłużony badacz przeszłości lubelskich kościołów. Ur. w Kamionce k. Lubartowa, zm. w Lublinie. Absolwent Akademii Duchownej w Warszawie, profesor Seminarium Duchownego we Wrocławiu i Lublinie. Od 1904 r. rektor Kościoła Pokapucyńskiego, prałat Kapituły Zamojskiej, członek i korespondent Akademii Umiejętności w Krakowie, autor cennych publikacji: Kościoły Lubelskie oraz Wiadomości o profesorach Akademii Zamojskiej, jak również licznych artykułów zamieszczonych w Encyklopedii kościelnej i „Przeglądzie Katolickim”. Przez pewien czas był proboszczem w parafii Bystrzyca. Wierni uczcili jego pamięć, wmurowując epitafijną płytę w miejscowym kościele.

SEKTOR 3b

Płodzień Stanisław (1913-1962)
ksiądz, prorektor KUL, skarbnik Towarzystwa Naukowego KUL, autor prac naukowych z zakresu prawa rzymskiego i jego wpływu na inne prawodawstwo, zwłaszcza kanoniczne. Ur. w Łysobykach k. Radzynia Podlaskiego, zm. w Lublinie. Ukończył Wyższe Gimnazjum Biskupa Podlaskiego w Siedlcach. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Seminarium Duchownym w Janowie Podlaskim. W 1939 r. otrzymał święcenia kapłańskie. W okresie II wojny światowej pracował w duszpasterstwie jako wikariusz i administrator. Po wyzwoleniu ukończył Wydział Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych KUL, a w 1948 uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim dyplom doktora prawa. Był kierownikiem Katedry Prawa Rzymskiego i dziekanem Wydziału Prawa Kanonicznego.

Tyszkowski Józef (1899-1918)
uczeń Szkoły Lubelskiej, szeregowiec – ochotnik 23 Pułku Piechoty Wojska Polskiego. Uczestnik odsieczy Lwowa. Poległ pod Rawą Ruską 30 XI 1918.

Biernacki Mieczysław (1862-1948)
doktor medycyny, ceniony lekarz, wielki społecznik. Zm. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu Berlińskiego. Do Lublina przybył w 1899 r., a od 1903 r. pełnił funkcję naczelnego lekarza szpitala św. Jana Bożego. Położył duże zasługi w zwalczaniu chorób zakaźnych, przeprowadzając modernizację szpitala i tworząc oddział gruźliczy. Działał w Towarzystwie Lekarskim, był współzałożycielem Towarzystwa do Walki z Gruźlicą. Słynął z błyskawicznych i trafnych diagnoz. Od 1913 r. kierował redakcją „Kuriera Lubelskiego”, zamieszczając swoje artykuły rozbudzające świadomość narodową oraz agitując do podniesienia stanu higieniczno-sanitarnego miasta. Wraz z S. Żeromskim i innymi społecznikami doprowadził do utworzenia Towarzystwa Szerzenia Oświaty „Światło”, którym kierował szereg lat. Był jednym z inicjatorów założenia w 1907 r. Biblioteki im. H. Łopacińskiego. W czasie okupacji leczył członków organizacji podziemnych.

SEKTOR 3d

Janiszewski Felicjan Aleksander (1835-1904)
lekarz powstańczy, chirurg, wieloletni ordynator oddziału chirurgicznego i lekarz naczelny szpitala św. Jana Bożego w Lublinie, współzałożyciel i członek honorowy Lubelskiego Towarzystwa Lekarskiego. Ur. w Siedlcach, zm. w Lublinie. Absolwent Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu św. Włodzimierza w Kijowie, który ukończył w 1862 r. W okresie Powstania Styczniowego 1863-64 pracował w szpitalu w Opolu Lubelskim i niósł pomoc rannym i chorym powstańcom, a następnie objął ordynaturę oddziału chirurgicznego w szpitalu św. Jana Bożego w Lublinie. Wiedzę chirurgiczną pogłębiał w Wiedniu. Najnowsze osiągnięcia z tej dziedziny wykorzystywał w swojej pracy, m.in. zastosował w chirurgii, po raz pierwszy w Lublinie, metody antyseptyczne prof. Józefa Listera. Wykonywał niejednokrotnie pionierskie operacje chirurgiczne, np. resekcje jelit. Był autorem przeszło 30 prac naukowych.

Ziemecki Stanisław (1881-1956)
profesor nauk fizycznych, pierwszy rektor Wieczorowej Szkoły Inżynieryjnej (ob. Politechniki Lubelskiej), autor wielu prac naukowych. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Studiował medycynę na Uniwersytecie Warszawskim, przenosząc się następnie na Wydział Przyrodniczy. W tym okresie zajmował się głównie optyką kryształów. Po skończeniu studiów wyjechał za granicę i przebywał w Genewie i Getyndze. W 1908 r., po powrocie do kraju, rozpoczął pracę pedagogiczną w gimnazjum im. M. Reja i Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, następnie był kierownikiem Zakładu Fizyki w Wyższej Szkole Budowy Maszyn w Warszawie. Wówczas napisał obszerną pracę dot. Historii optyki i budowy materii, zamieszczoną w wydawnictwie Dzieje rozwoju fizyki. W 1945 r. objął Katedrę Fizyki Doświadczalnej UMCS. W okresie późniejszym kierował również Zakładem Fizyki AM. W latach 1953 56 był rektorem ówczesnej Wieczorowej Szkoły Inżynieryjnej. Jego dorobek naukowy obejmuje 39 publikacji, w tym 6 podręczników.

SEKTOR 3e

Serwaczyński Michał (1766-1847)
muzyk, skrzypek, dyrygent, jeden z założycieli Towarzystwa Przyjaciół Muzyki w Lublinie. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Karierę rozpoczął w kapeli dworskiej u Prażmowskich w Gościeradowie. Był członkiem loży masońskiej „Wolność Odzyskana” w Lublinie. Pracował w orkiestrze kameralnej w katedrze lubelskiej, najpierw jako skrzypek, a następnie kapelmistrz. Należał do aktywnych twórców Towarzystwa Przyjaciół Muzyki, które szczególnie popularyzowało muzykę narodową. Koncerty organizowano w kościele Dominikanów. Władze carskie zakazały prowadzenia tego rodzaju działalności patriotycznej, rozwiązując w 1822 r. towarzystwo. Serwaczyński dbał o staranne wykształcenie muzyczne syna Stanisława, również skrzypka – późniejszego nauczyciela H. Wieniawskiego.

Ziółkowski Wiktor (1893-1975)
artysta malarz, publicysta, działacz społeczny. Zm. w Lublinie. Ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie. Od 1919 r. pracował jako nauczyciel rysunków w lubelskich szkołach średnich. Pisywał artykuły do prasy pod pseud. „Julian Kot”. W okresie międzywojennym był sekretarzem Towarzystwa Muzeum Lubelskiego. Po wyzwoleniu, w latach 1944-48 dyrektor Muzeum Lubelskiego. Zorganizował wówczas pierwszą wystawę etnograficzną, popularyzującą sztukę ludową Lubelszczyzny. Był aktywnym organizatorem powojennego życia artystycznego oraz krytykiem malarstwa, znanym z ostrego pióra, a w swoim środowisku słynnym z umiejętności znakomitego gawędziarstwa.

SEKTOR 3f

Gałecki Józef (1825-1900)
jeden z założycieli Kasy Przemysłowców, Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, Teatru Lubelskiego. Zm. w Lublinie. Należał do młodzieżowych organizacji spiskowych. W okresie Wiosny Ludów pełnił funkcję naczelnika obwodu lubelskiego. W 1851 r. został aresztowany i skazany na 6 lat ciężkich robót w okręgu tobolskim. W 1861 r. powrócił do Lublina i osiadł tutaj na stałe. Był powszechnie znany ze społecznikowskiego zaangażowania.

Stopniak Piotr (1892-1979)
ksiądz prałat, archidiakon Kapituły Katedralnej, administrator parafii katedralnej w Lublinie. Ur. we wsi Cichostów, pow. Parczew, zm. w Lublinie. Seminarium Duchowne ukończył w Lublinie. W 1915 r. otrzymał święcenia kapłańskiego. Podczas wojny polsko-radzieckiej był kapelanem wojskowym. W czasie okupacji hitlerowskiej więziony przez Niemców w Zamku Lubelskim. Był członkiem Rady Głównej Opiekuńczej, niosąc pomoc materialną i duchowną więzionym kapłanom i osobom świeckim. Rektor Seminarium Duchownego w Lublinie w latach 1932-46, wykładowca na Wydziale Teologicznym KUL, autor kilku prac naukowych.

SEKTOR 3g

Baranowski Jan (1800-1879)
astronom, profesor Szkoły Głównej, autor licznych prac z zakresu astronomii. Ur. w Sławkowie k. Olkusza, zm. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Na podstawie jego pomiarów astronomicznych wyznaczono długość geograficzną Warszawy w stosunku do południka zerowego w Pułkowie k. Petersburga. W latach 1848-69 był dyrektorem obserwatorium astronomicznego w Warszawie. W 1854 r. opublikował pierwszy polski przekład dzieła Kopernika De revolutionibus orbium coelestium. W latach 1862-69 był profesorem Szkoły Głównej. Po przejściu na emeryturę osiadł w Lublinie. Ogłosił (wraz z L. Zejsznerem) przekład I tomu dzieła A. Humboldta Kosmos oraz wydał Tablice do układania kalendarzy, wzory trygonometrii prostokreślnej i kulistej.

Baranowski Walenty (1805-1876)
biskup lubelski, autor memoriału biskupów do namiestnika w 1861 r., poruszającego żywotne sprawy narodu polskiego. Ur. w Sławkowie k. Olkusza, zm. w Lublinie. Był wykładowcą w szkołach pijarów w Łukowie, Radomiu i Włocławku. W 1863 r. został dziekanem Kapituły Zamojskiej, a następnie prałatem, archidiakonem Kapituły Lubelskiej. Położył duże zasługi we wzbogacaniu wystroju kościoła katedralnego w Lublinie, umieszczając w nim m.in. epitafia Sebastiana Klonowica i Wincentego Pola.

Strąkowski Henryk (1910-1965)
biskup, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, działacz kościelny i społeczny. Ur. w Woli Uchańskiej, zm. w Lublinie. Ukończył Państwowe Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie i wstąpił do Seminarium Duchownego w Lublinie. W 1933 r. otrzymał święcenia kapłańskie, a w 1936 r. absolutorium studiów uniwersyteckich. Był prefektem szkół lubelskich oraz kapelanem domu sierot i szpitala dziecięcego. Swoich wychowanków otaczał troskliwą opieką i wspierał materialnie. Był autorem licznych artykułów i recenzji, publikowanych w „Rocznikach Teologiczno-Kanonicznych” oraz haseł w Podręcznej encyklopedii biblijnej. Współredaktor Encyklopedii katolickiej. Przez szereg lat pełnił funkcję wiceprezesa Rady Naczelnej Towarzystwa Przyjaciół KUL.

SEKTOR 4a

Bijasiewicz Robert (1901-1981)
porucznik Wojska Polskiego, major ZWZ i AK, działacz społeczny, od 1938 r. poseł na Sejm Rzeczypospolitej, kawaler Orderu Virtuti Militari. Ur. w Garbówce, zm. w Lublinie. Po ukończeniu szkoły w Urzędowie wstąpił do POW, przyjmując pseud. „Orlik”. Brał udział w wojnie polsko radzieckiej, w zgrupowaniu gen. Rydza-Śmigłego. Po ukończeniu Szkoły Oficerskiej otrzymał stopień porucznika. W okresie międzywojennym osiadł w Urzędowie. Zorganizował Ochotniczą Straż Ogniową i pełnił w niej funkcję komendanta. W 1926 4r. został prezesem Związku Legionistów w Janowie Lubelskim, a następnie burmistrzem tego miasta. Po kampanii wrześniowej zorganizował w Urzędowie placówki Służby Zwycięstwa Polski. Członek ZWZ, następnie komendant Obwodu AK w Białej Podlaskiej i Lublinie. W 1952 r. został aresztowany, w 1957 r. zwolniony z więzienia i zrehabilitowany.

Wójcik Józef (1893-1979)
farmaceuta, działacz społeczny, przyczynił się do rozwoju farmacji na Lubelszczyźnie. Ur. w Dąbrowicy k. Lublina, zm. w Lublinie Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Pracownik aptek lubelskich. Współorganizator Okręgowej Izby Aptekarskiej w Lublinie. Organizator i pierwszy kierownik Katedr i Zakładów Farmacji Stosowanej i Chemii Toksykologicznej i Sądowej Wydziału Farmaceutycznego UMCS, a następnie AM. Był jednym z założycieli Lubelskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Zabrał, opracował i opublikował wspomnienia okupacyjne farmaceutów Lubelszczyzny.

Żuliński Tadeusz (1910-1967)
profesor, jeden z organizatorów Wydziału Weterynaryjnego UMCS, autor licznych prac naukowych. Ur. w Rzeszowie, zm. w Lublinie. Studiował weterynarię w Akademii Medycyny Weterynaryjnej oraz prawo na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie. Po studiach rozpoczął racę naukową. Podczas okupacji pracował w Weterynaryjnej Pracowni Rozpoznawczej we Lwowie, a następnie na Wydziale Weterynaryjnym PING w Puławach. W 1945 r. objął kierownictwo Katedry Anatomii Patologicznej i Patologii Ogólnej na Wydziale Weterynaryjnym UMCS w Lublinie. Od 1962 r. profesor zwyczajny. W latach 1958-60 był dziekanem Wydziału Weterynaryjnego UMCS. Od 1953 r. do 1963 r. pełnił funkcję wicedyrektora naukowego Instytutu Weterynarii w Puławach. Był prezesem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych, redaktorem naczelnym miesięcznika „Medycyna Weterynaryjna”. Autor wielu cennych prac naukowych z zakresu chorób zakaźnych zwierząt m.in. Monografii o niedokrwistości zakaźnej koni.

Żywczyński Mieczysław (1901-1978)
profesor historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, autor licznych publikacji i prac naukowych. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie przebywał jako stypendysta Polskiej Akademii Umiejętności w Rzymie. Podczas okupacji prowadził wykłady na tajnym uniwersytecie. W 1945 r. został kierownikiem Katedry Historii Kościoła KUL. Od 1954 r. profesor zwyczajny. Uczestnik I Kongresu Nauki Polskiej. W okresie 1956-70 był wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Historycznego. W swojej pracy naukowej interesował się szczególnie postacią ks. Piotra Ściegiennego. Był członkiem Rady Naukowej Instytutu Historii PAN i członkiem redakcji Polskiego słownika biograficznego.

SEKTOR 4 b

Barwicki Władysław (1856-1933)
poeta, malarz. Ur. i zm. w Lublinie. Swoją karierę malarską rozpoczął wystawiając w 1888 r. w księgarni M. Arcta portrety malowane kredkami. Interesował się szczególnie architekturą, malując obrazy przedstawiające zabytki Lublina. Autor wystroju wnętrz znanych obiektów publicznych Lublina przełomu XIX i XX wieku: cukierni W. Rutkowskiego (ob.„Lublinianka”), teatru letniego „Rusałka”, cukierni E. Domańskiego oraz kościołów. Napisał cykl wierszy Lublin w pieśni – liryczny przewodnik po zabytkach Lublina, ilustrowany rycinami przedstawiającymi legendy lubelskie.

Derko Tomasz (1746-1816)
sędzia Trybunału Koronnego, członek Komisji Lubelskiej, jedna z wybitniejszych postaci palestry lubelskiej. Ur. na Litwie, zm. w Lublinie. Był członkiem lubelskiej loży masońskiej i właścicielem okazałego domu przy ul. Dolnej Panny Marii – miejsca spotkań lubelskiej palestry. Jeden z najwymowniejszych mecenasów, obdarzony siłą argumentacji i darem przekonywania. Inskrypcja na nagrobku: Tu mąż prawy z życia / przykładny spoczywa / cnoty jego niech wieczność / nagrodzi szczęśliwa.

Grotowski Feliks ( 1778-1817)
żołnierz, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej oraz wielu kampanii napoleońskich, pułkownik wojsk francuskich i wojsk Królestwa Kongresowego. Ur. w Krakowie, zm. w Lublinie. Jako 16-letni chłopiec zgłosił się do szeregów powstańczych. Brał udział w bitwie pod Racławicami i Szczekocinami. Od 1800 r. walczył w Legii Nadduńskiej. Uczestniczył w walkach pod Philipsburgiem i Hohenlinden oraz na Elbie. W 1806 r. wstąpił do wojska francuskiego. Podczas wyprawy moskiewskiej Napoleona walczył m.in. pod Berezyną. W 1813 r. uzyskał awans na pułkownika. W „bitwie narodów” pod Lipskiem dostał się do niewoli. W wojsku Królestwa Kongresowego był dowódcą dywizji.

Kozyrski Antoni (1797-1862)
Prezes Dozoru Cmentarza, kapitan Wojska Polskiego. Zm. w Lublinie. Z jego inicjatywy poszerzono w 1853 r. cmentarz, wyznaczono aleje i sektory, wybrukowano i poszerzono ul. Grobową, założono przedsiębiorstwo wynajmu karawanów. Podczas jego prezesury ustanowiono Kodeks Dozoru Kościelnego, który normował prawa i zwyczaje cmentarne.

Rodakiewicz Łukasz (1790-1832)
budowniczy wielu obiektów użyteczności publicznej. Ur. i zm. w Lublinie. Od 1824 r. był inżynierem wojewódzkim. Budował w Lublinie odwachy rogatkowe, jatki, szlachtuzy, mosty i sklepy. Wystawił klasycystyczny budynek teatru zimowego przy ul. Jezuickiej (Trybunalskiej) – jeden z pierwszych obiektów tego typu w Polsce. Założył przedsiębiorstwo remontowo-budowlane, restaurując i ratując od zniszczenia wiele zabytków Lublina, m.in. kościół pojezuicki, dzwonnicę, pawilon i obmurowania.

Świeży Janusz (1884-1962)
artysta malarz, pedagog, etnograf, współtwórca Wesela lubelskiego. Ur. we Lwowie, zm. w Lublinie. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, którą ukończył w 1912 r., a następnie przybył do Lublina, podejmując pracę w szkołach lubelskich. Po wojnie był dyrektorem Liceum Odzieżowego i Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie. Równocześnie pracował w Muzeum Lubelskim i w Związku Teatrów i Chórów Ludowych. Prowadził szeroką działalność etnograficzną, czego wyrazem była monografia Pisanki lubelskie oraz liczne publikacje, m.in. Świątkowie biłgorajscy, Haft i ubiór krzczonowski. Popularyzował strój ludowy, zwłaszcza krzczonowski.

Wasilkowski Antoni (1780-1845)
lekarz medycyny, wielki filantrop. Ur. na ziemi płockiej, zm. w Lublinie. Pracując jako lekarz i żyjąc nad wyraz oszczędnie, zgromadził pokaźny majątek, który przeznaczył na polepszenie wyposażenia szpitali lubelskich. W testamencie przeznaczył kwotę 100 000 zł na utrzymanie dwóch uczniów w szkołach, 40 000 na utrzymanie niezamożnych chorych w szpitalach św. Jana Bożego i św. Wincentego á Paulo, kwotę 10 000 na budowę domu przedpogrzebowego. Budynek ten był przeznaczony przede wszystkim dla biednych, dla ratowania pozornie zmarłych będących w letargu oraz dla odbywania sekcji zwłok. Oddano go do użytku w 1872 r.

KAPLICA

Leszczyński Michał (1761-1848)
ksiądz, kanonik katedry lubelskiej, fundator kaplicy cmentarnej. Ur. w Przemyślu, zm. w Lublinie. Po ukończeniu szkół był nauczycielem, a następnie odbył służbę wojskową. Wstąpił do Seminarium Duchownego w Krasnymstawie, otrzymując święcenia kapłańskie. Był wikariuszem katedralnym w Krasnymstawie. W 1830 r. został mianowany kanonikiem katedry lubelskiej.

Stein (Sztejn) Józef (ok. 1760-1830)
lekarz i społecznik, filantrop, ofiarodawca majątku na działalność charytatywną. Ur. wAustrii, zm. w Lublinie. Po studiach w Wiedniu odbył liczne podróże po Europie i osiadł na stałe w Lublinie. Prowadził życie bardzo skromne, mieszkając samotnie przez 40 lat w kamienicy Rynek 12. W 1794 r. leczył rannych w bitwie pod Maciejowicami. Był cenionym lekarzem, leczącym przede wszystkim ludzi ubogich. Sporządził akt darowizny potwierdzony testamentem, przeznaczając: 60 000 zł na fundusz utrzymania dwóch uczniów z Lublina, którzy będą studiowali medycynę na Uniwersytecie Warszawskim, 20 000 dla Zgromadzenia Braci Miłosierdzia 15 000 wraz z biblioteką, narzędziami chirurgicznymi dla zakonu Bonifratów, a pozostałą sumę dla Towarzystwa Dobroczynności. Pochowany w nieznanej mogile na cmentarzu rzymskokatolickim. W 1881 r. mieszkańcy Lublina, w dowód pamięci ufundowali J. Steinowi pamiątkową tablicę, która znajduje się na wschodniej ścianie kaplicy cmentarnej.

SEKTOR 4c

Danielski Jan (1892-1958)
lekarz higienista, dr medycyny. Ur. w Krotohorbach na Ukrainie, zm. w Warszawie. Studia medyczne ukończył w 1918 r. w Charkowie. Odbył również roczne studia z zakresu higieny na Uniwersytecie w Baltimore (USA), a następnie przez kilka miesięcy dokształcał się w tym samym kierunku w Anglii i Francji. W latach 1923-39 pracował jako lekarz powiatowy, a następnie jako naczelnik Wydziału Zdrowia woj. tarnopolskiego i lubelskiego. W okresie okupacji był więziony przez Niemców na Zamku Lubelskim. W 1944 r. jako oficer AK został aresztowany przez NKWD i zesłany do łagru. Po powrocie do kraju w 1948 rozpoczął pracę w Katedrze Higieny Ogólnej UMCS. W latach 1954-58 kierownik Katedry i Zakładu Higieny Ogólnej i Społecznej Wydziału Lekarskiego. Autor wielu prac naukowych z zakresu higieny.

Ilcewicz Edmund (1924-1981)
biskup, dr prawa kanonicznego, kanonik generalny Kapituły Katedralnej, rektor kościoła św. Ducha. Ur. w Grodnie, zm. w Lublinie. Ukończył Państwowe Gimnazjum im. A Mickiewicza w Wilnie. W czasie okupacji pracował jako robotnik, a następnie urzędnik w Urzędzie Mieszkaniowym w Wilnie. Z Lublinem związany od 1945 r. W 1948 r. otrzymał święcenia kapłańskie z rąk ks. biskupa Stefana Wyszyńskiego. W latach 1950-55 był prefektem i wychowawcą w Niższym Seminarium Duchownym w Lublinie. Przez długi czas czuwał nad wychowaniem społeczności lubelskiej w duchu wiary katolickiej, prowadził katechezy i konferencje dla osób duchownych i świeckich, dla grup przedszkolnych i szkolnych, opracował programy nauczania religii i modlitewniki. Autor licznych artykułów zamieszczanych na łamach „Tygodnika Powszechnego” oraz innych pism katolickich.

Mincel Jan (1795-1864)
kupiec pochodzenia niemieckiego. Ur. w Oberprechau w Czechach, zm. w Lublinie. Właściciel kamienicy i sklepu przy ul. Krakowskie Przedmieście 6, gdzie mieścił się handel korzenny z rozmaitymi przy tym galanteriami. Zachowane dokumenty, w których Jan Mincel figuruje w wykazie kupców miasta z połowy XIX wieku, oraz inne znane fakty świadczą, że jego postać została wprowadzona przez B. Prusa do powieści Lalka.

SEKTOR 5a

Westfal Karol (1873-1968)
artysta malarz, rzeźbiarz, nauczyciel rysunku, członek Towarzystwa Sztuk Pięknych „Zachęta”. Ur. w Zgierzu, zm. w Lublinie. Przez 58 lat, aż do śmierci, związany był z Lublinem. Ukończył warszawską Szkołę Rysunkową W. Gersona. W latach 1891-95 przebywał w Monachium, a następnie w Paryżu. Malował pejzaże, portrety, kwiaty, stosując technikę olejną, rzadziej gwasz i akwarelę. W obrazach urzekających ciepłym nastrojem i impresyjną grą kolorów ukazywał piękno Lublina i okolic. Swoje prace wystawiał w Warszawie i Lublinie. Uczył rysunku w Szkole Handlowej im. Vetterów i w Zasadniczej Szkole Odzieżowej na Podgrodziu.

SEKTOR 5b

Czugała Ludwik (1904-1951)
nauczyciel, działacz społeczny i polityczny, jeden z organizatorów ruchu oporu na lubelszczyźnie. Ur. w Sitańcu, zginął tragicznie w okolicach Włodawy. Po ukończeniu Seminarium Pedagogicznego w Szczebrzeszynie pracował jako nauczyciel wiejski, m.in. w Czemiernikach i Michowie. Ukończył jednocześnie kurs nauczycielski na Wydziale Pedagogicznym Wolnej Wszechnicy w Warszawie. W okresie okupacji przebywał w Ostrowie Lubelskim, pracując w gospodarstwie rolnym i kontynuując nielegalną pracę oświatową. W lutym 1944 r. został wybrany przewodniczącym konspiracyjnej Wojewódzkiej Rady Narodowej. W okresie powojennym aktywnie uczestniczył w pracach Wojewódzkiego Komitetu Odbudowy Warszawy, Towarzystwa Przyjaciół UMCS.

Filipowicz Franciszek (1908-1987)
porucznik Armii Krajowej, pseud. „Merkury’”, dowódca oddziału AK – II plutonu, rejon IV obwodu Lublin.

Jurgo Władysław (1920-1944)
student medycyny, harcerz, więzień Zamku Lubelskiego. Ur. w Poznaniu, zm. śmiercią samobójczą w Lublinie. Na zamku Lubelskim pełnił funkcję sanitariusza w szpitalu więziennym. W czasie wyprowadzania więźniów Zamku na egzekucję w przeddzień wyzwolenia (20 VII 1944) zabił lancetem oficera SS, popełniając następnie samobójstwo.

Kwiatkowski Stanisław (1833-1905)
społecznik, filantrop. Zm. w Lublinie. Opiekun sali sierot – ochrony II Towarzystwa Dobroczynności. Część swojej posesji przy ul. Sierocej 17 zapisał na cele dobroczynne.

Lelek Stefan (1885-1940)
sędzia Sądu Apelacyjnego w Lublinie, legionista I Brygady, senator Rzeczypospolitej. Podczas okupacji współorganizator lubelskiego Okręgu SZP, a następnie ZWZ, więzień Zamku Lubelskiego. Rozstrzelany przez hitlerowców 29 IV wraz z 20-letniącórką, łączniczką Komendy Okręgu ZW ZWZ. W egzekucji, która odbyła się w wąwozie na Rurach Jezuickich, zginęło 34 osoby. W 1945 r. dokonano ekshumacji. Ciała Haliny i Stefana Lelków rozpoznała rodzina i przeniosła je na cmentarz przy ul. Lipowej. Kawaler Krzyża Virtuti Militari.

Miernowski Kazimierz (1899-1958)
adwokat, mecenas sztuki. Ur. i zm. w Lublinie. Ukończył studia prawnicze na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Był mecenasem sztuki, pomagając artystom w trudnych sytuacjach życiowych, broniąc ich spraw w sądzie, najczęściej o zaległe komorne. Z domem Miernowskich byli związani malarze lubelscy: Jan Wydra, Zenon Kononowicz, Władysław Filipiak, Jan Waleszyński.

Miller Karol Witold (1840-1920)
kupiec, właściciel sklepu kolonialnego w Lublinie, uczestnik Powstania Styczniowego. Zm. w Lublinie. Pełnił funkcję starszego w Zgromadzeniu Kupców Lubelskich. Jeden z założycieli Kasy Pożyczkowej Przemysłowców Lubelskich i jej kontroler. W czasie powstania 1863 r. walczył w randze porucznika, w oddziałach Wierzbickiego i Borelowskiego. Brał udział w bitwach pod Żyrzynem, Chruśliną, Kaniwolą i Panasówką. Po powstaniu ukrywał się w Lublinie.

Rotkel Karol (1858-1916)
lekarz, społecznik. Ur. i zm. w Lublinie. Był synem lubelskiego złotnika, właściciela zakładu jubilerskiego przy Krakowskim Przedmieściu – Karola Rotkela. Ukończył Konserwatorium Muzyczne oraz studia medyczne w Warszawie, uzyskując tytuł doktora nauk medycznych i chirurgicznych. Praktykował przez pewien czas w Kraśniku, po czym powrócił do Lublina. Nawiązał współpracę z dr Mieczysławem Biernackim. Aktywnie uczestniczył w pracach Towarzystwa Lekarskiego w Lublinie, m.in. przy organizowaniu wystawy higienicznej w 1908 r. Był członkiem Towarzystwa Biblioteki im. H. Łopacińskiego oraz współzałożycielem Towarzystwa Pożyczkowo-Oszczędnościowego, będąc jego prezesem od 1906 r. do wybuchu I wojny światowej.

Trojanowski Franciszek (1899-1957)
prawnik, jeden z organizatorów Związku Walki Zbrojnej w Lublinie, podpułkownik Wojska Polskiego i Armii Krajowej. Zm. w Lublinie.

Zdzitowiecki Cyprian (1780-1848)
dymisjonowany generał brygady Wojska Polskiego, członek Lubelskiego Oddziału Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Zm. w Lublinie.

SEKTOR 6a

Kossakowska Brygida (1784-1868)
babka i wychowawczyni Henryki Pustowójtówny, adiutantki dyktatora Powstania Styczniowego – gen. Mariana Langiewicza. Zm. w Lublinie.

Markiewicz Antoni (1840-1874)
uczestnik Powstania Styczniowego, adiutant generała Mieleckiego, potem pułkownika Calieur, przybyłego z Francji bić się za wolność naszą i waszą. Po upadku powstania zesłany na Sybir. Po powrocie zmarł w Lublinie.

Mokrski Tadeusz (1915-1940)
kapitan Marynarki Wojennej, uczestnik kampanii wrześniowej, członek załogi ORP „Orzeł”. Ur. w Lublinie, zaginął bez wieści wraz z okrętem. Mogiła symboliczna. Ukończył Szkołę Podchorążych Marynarki Wojennej. Służył na ORP „Burza”, ORP „Wicher” i na okręcie podwodnym ORP „Orzeł”, który w 1939 r. został internowany w Tallinie. Ppor. Mokrski, wg. spisu latarń morskich, wyrysował z pamięci mapę dna Bałtyku i cieśnin duńskich. Objął obowiązki oficera nawigacyjnego, przeprowadzając bezbronny i pozbawiony przyrządów nawigacyjnych okręt do Anglii. Za ten czyn, wraz z grupą oficerów, otrzymał z rąk gen. Sikorskiego Krzyż Walecznych. W 1940 r. ORP „Orzeł” zaginął z całą załogą.

Rudnicki Zygmunt (1912-1988)
ekonomista, ppor. Armii Krajowej, pseud. „Andrzej”, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r., dowódca plutonu II b, a następnie oficer organizacyjny rejonu II Obwodu Lublin. Zm. w Lublinie.

SEKTOR 6b

Jaworowska Florentyna z d. Suligowska (1835-1925)
społecznik. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Przez 26 lat była opiekunką sali sierot – Ochrony IV Towarzystwa Dobroczynności. Organizowała odczyty o treści kulturalno-oświatowej i pedagogicznej. Założyła „Koło Pań”, mające na celu nauczanie służących – analfabetek. Stworzyła ruchomą czytelnię, pierwowzór „Czytelni Macierzy” oraz Towarzystwo Czytelni Lubelskiej. Od 1917 r. była wiceprzewodniczącą Katolickiego Związku Polek. Sprowadziła do Lublina siostry Urszulanki, zakładając żeńską szkołę opartą na tradycjach religijnych i narodowych. Była założycielką i przewodniczącą Narodowej Organizacji Kobiet w Lublinie. Żona Aleksandra Jaworowskiego.

Jaworowski Aleksander Roman (1849-1924)
lekarz, bibliotekarz, społecznik. Ur. we Włostowicach, zm. w Lublinie. Studiował nauki przyrodnicze w Szkole Głównej w Warszawie oraz medycynę na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując dyplom lekarza w 1874 r. Po studiach medycznych powrócił na stałe do Lublina. Brał aktywny udział w życiu nowo utworzonego Towarzystwa lekarskiego. Zorganizował bibliotekę Towarzystwa oraz opracował i ogłosił drukiem jej katalog. Był współorganizatorem Szpitala Dziecięcego w Lublinie i jego pierwszym naczelnym lekarzem. W 1914 r. ogłosił drukiem Zarys historii Towarzystwa Lekarskiego w Lublinie. Wielokrotnie pełnił funkcję prezesa tego Towarzystwa. Po śmierci H. Łopacińskiego był jednym z organizatorów biblioteki publicznej jego imienia, sporządzając m.in. katalog rękopisów. W 1916 r. zainicjował założenie Koła Lubelskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości.

Woliński Henryk (1825-1895)
ziemianin, Prezydent m. Lublina. Zm. w Lublinie. Po skończeniu studiów prawniczych, w latach 1868 86, był Prezydentem m. Lublina. Za jego kadencji zadecydowano o miejscu budowy dworca kolejowego, wytrasowano tor kolejowy, zaprojektowano nowe dzielnice, wybrukowano ulice, założono gazowe oświetlenie, zorganizowano zawodową Straż Pożarną. H. Woliński był jednocześnie prezesem Dozoru Cmentarnego. W tym okresie cmentarz przy ul. Lipowej został uporządkowany, podzielony na sektory i kwatery. Wytrasowano aleję dojazdową do cmentarza i bulwar.

SEKTOR 7

Ostrołęcki Stanisław (1832-1907)
autor pracy Cmentarz parafialny rzymskokatolicki w Lublinie, wydanej w Warszawie w 1902 r. Jeden ze współorganizatorów wystawy sztuki starożytnej zorganizowanej w 1901 r. Zm. w Lublinie.

Surzycki Tomasz (1821-1874)
lekarz, jeden z założycieli Lubelskiego Towarzystwa Lekarskiego. Zm. w Lublinie. W latach czterdziestych XIX w. praktykował w szpitalu w Maciejowicach, tam też w 1850 r. został aresztowany za działalność konspiracyjną. Przez 2 lata był więźniem twierdzy w Zamościu. Po zwolnieniu z więzienia podjął pracę w Różance u Zamojskich. W 1863 r. ponownie aresztowany pod zarzutem współpracy z organizatorami Powstania Styczniowego. Po zwolnieniu z więzienia w 1864 r. osiedlił się w Lublinie, aktywnie pracując społecznie.

SEKTOR 8

Chmielewski Kazimierz (1880-1965)
długoletni nauczyciel szkół polskich w Warszawie i Lublinie, w 1905 r. czynnie włączył się do walki o polską szkołę, więzień Zamku Lubelskiego, uczestnik tajnego nauczania.

Kurzątkowski Juliusz (1888-1952)
artysta malarz. Ur. w Radomiu, zm. w Lublinie. Studiował w Warszawie w Szkole Sztuk Pięknych. W 1929 r. przybył do Lublina jako nauczyciel rysunków. Działał aktywnie w Lubelskim Towarzystwie Teatrów i Chórów Ludowych, w Towarzystwie Przyjaciół Nauk, współpracował z wydawnictwami lubelskimi. Był jednym z założycieli Związku Artystów Plastyków w Lublinie w 1936 r. i autorem ilustracji do czasopism młodzieżowych i dziecięcych, jak: „Płomyk”, „Teka Szkolna”. Uprawiał grafikę, rysunek oraz malarstwo.

Kurzątkowski Krzysztof (1926-1989)
artysta plastyk, członek awangardowej grupy „Zamek”. Ur. w Jedlni k. Radomia, zm. w Lublinie. Syn Juliusza Kurzątkowskiego. W okresie okupacji walczył w szarych Szeregach oraz oddziałach AK „Szarugi” i „Jemioły” pod pseud. „Szturm”. W latach 1945-53 był więźniem obozu we Wronkach. Zrehabilitowany po październiku 1956 r. powrócił do Lublina. Brał udział w wielu plenerach krajowych i zagranicznych. Jego prace znajdują się w Muzeum Lubelskim. Obok twórczości sztalugowej, wykonywał plakaty i ilustracje. Interesował się również sztuką użytkową: wykonywaniem matryc drukarskich, przedmiotów ze szkła i kamieni oraz kompozycji z liści.

SEKTOR 9

Kelles Krauze Bohdan (1885-1945)
architekt, malarz, grafik. Ur. w Rakowiczach, zm. w Lublinie. Dyplom inżyniera architekta uzyskał w 1909 r. we Lwowie. Studia malarskie odbywał w Monachium, a następnie w Paryżu. W 1914 r. powrócił do kraju, a od 1920 r. związał się z Lublinem. Założył Towarzystwo Propagandy Sztuki, które poprzez wystawy malarskie i imprezy artystyczne budziło zainteresowanie społeczeństwa sztukami plastycznymi. W Lublinie pełnił funkcję wojewódzkiego radcy budowlanego, prowadził liczne prace architektoniczne, m.in. przy gmachu KUL. Był autorem projektu łazienek miejskich przy ul. Bronowickiej, przebudowy gmachu poczty i telegrafu przy ul. Krakowskie Przedmieście.

Timme Adolf Saturnin (1869-1901)
kamieniarz, właściciel Zakładu Artystycznego Rzeźbiarsko-Kamieniarskiego, autor kilkuset nagrobków na cmentarzach lubelskich. Zm. w Lublinie.

Wnorowski Kazimierz (1818-1885)
ksiądz, profesor Akademii Warszawskiej, biskup lubelski, opiekun sierot i ubogich, filantrop. Ur. w Łęczycy, zm. w Lublinie. Wstąpił do Seminarium Duchownego w Kielcach, a następnie do Głównego Seminarium Duchownego w Warszawie. Podejrzany o współpracę z rewolucjonistami, został aresztowany przez policję i uwięziony w Cytadeli, a następnie zesłany na Sybir. Na mocy amnestii powrócił do kraju w 1856 r. i podjął pracę duchowną w Kielcach. Od 1872 r. biskup lubelski. W jego pracy duszpasterskiej odnotowano ważny fakt: przywrócenie ks. Piotrowi Ściegiennemu święceń kapłańskich.

SEKTOR 10

Barszczewski Józefat (1837-1863)
uczestnik Powstania Styczniowego, dowódca oddziału powstańczego. Ur. w Lublinie, rozstrzelany w Lublinie. Był protokolantem sądu poprawczego policji okręgu lubelskiego. W noc styczniową 1863 r. brał udział w napadzie na załogę rosyjską w Lubartowie. Za działalność konspiracyjną aresztowany, skazany na śmierć wyrokiem sądu polowego. Rozstrzelany 3 II wraz z innymi dowódcami oddziałów powstańczych.W 1916 r. prochy ekshumowano i pochowano we wspólnej mogile powstańców.

Bieliński Aleksander (1818-1877)
ziemianin, właściciel majątku Turka, działacz niepodległościowy i społeczny, więzień Cytadeli i zesłaniec na Sybir. Prezes Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. Ur. w Lublinie. Studiował w Warszawie. Tam też stał się słynnym członkiem Stowarzyszenia Ludu Polskiego. Podczas uwłaszczania chłopów został aresztowany. Więziony w Cytadeli Warszawskiej przez rok, a następnie zesłany na Sybir. W 1841 r. powrócił do Polski i osiadł w majątku Jabłonna pod Lublinem. Za udział w spisku ks. Ściegiennego ponownie osadzony w Cytadeli i zesłany na Sybir. W 1859 r. dzięki amnestii powrócił do ojczyzny i osiadł w Turce.

Bieliński Aleksander (1902-1920)
wnuk Aleksandra Bielińskiego, rotmistrz 7 Pułku Ułanów Wojska Polskiego. Jadąc z Turki do swojego oddziału, który miał wyruszyć na front, zginął w Turowoli k. Łęcznej. Stawiał opór patrolowi kozackiemu i został rozsiekany szablami. Grób rodzinny.

Bogdanowicz Kazimierz (1837-1863)
ziemianin, uczestnik Powstania Styczniowego, dowódca oddziału powstańczego. Ur. w Puchaczowie, rozstrzelany w Lublinie. Od 1861 r. włączył się czynnie do organizacji narodowej na Lubelszczyźnie. W momencie wybuchu powstania sformował własnym kosztem oddział liczący 400 piechurów i 100 kawalerzystów. 23 I 1863 r. został pojmany w Małej Bukowej przez ułanów rosyjskich i wkrótce odbity przez powstańców. W lutym ponownie rozpoczął walkę z wojskami rosyjskimi. Niedaleko Zezulina został wzięty do niewoli, a jego oddział rozbito. Sprowadzony do Lublina, został postawiony przed sądem wojskowym i skazany na karę śmierci. Rozstrzelany 6 III za koszarami świętokrzyskimi (obecnie koło hotelu Asystenta UMCS). W 1916 r. prochy ekshumowano i pochowano we wspólnej mogile powstańców.

Frankowski Leon (1843-1863)
działacz niepodległościowy, związany z lewicą „czerwonych”, uczestnik Powstania Styczniowego, dowódca oddziału powstańczego, komisarz na woj. lubelskie. Ur. na Podlasiu, stracony w Lublinie. Podczas nauki w warszawskim Gimnazjum Realnym organizował kółka niepodległościowe wśród młodzieży szkolnej. W tym samym czasie powoływał kółka spiskowe, głównie wśród młodzieży na Lubelszczyźnie. W 1862 r. został mianowany przez Centralny Komitet Narodowy komisarzem na woj. lubelskie. W chwili rozpoczęcia Powstania Styczniowego znalazł się na Lubelszczyźnie. Na czele studentów Instytutu Politechnicznego w Puławach zajął Kazimierz, po czym pomaszerował do Kurowa, gdzie zajął furgon pocztowy z 48 000 rs. Oddział Frankowskiego, ustępujący przed wojskami rosyjskimi, rozbito pod Słupczą, a jego dowódcę ciężko raniono. Odwieziony do szpitala w Sandomierzu został rozpoznany, aresztowany i przewieziony do Lublina, gdzie stanął przed sądem wojennym, który skazał go na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano 16 VI. W 1916 r. prochy ekshumowano i pochowano we wspólnej mogile powstańców.

Wierciński Henryk (1843-1923)
ziemianin, uczestnik Powstania Styczniowego, społecznik. Ur. w Kłodnicy k. Bełżyc, zm. w Lublinie. Ukończył Gimnazjum Lubelskie i studiował w Kijowie oraz w Warszawie. Przerwał studia i wziął udział w Powstaniu Styczniowym. Walczył w oddziale gen. Langiewicza, biorąc udział w bitwach pod Wąchockiem, na Świętym Krzyżu i koło Staszowa. Pod Małogoszczą dostał się do niewoli, następnie przebywał w więzieniach. W lutym 1864 r. został zesłany na Sybir, gdzie spędził 5 lat. Po powrocie osiadł w Niezabitowie i zajął się gospodarowaniem. Zrujnowany osiedlił się w 1880 r. w Nałęczowie, prowadząc działalność naukowo-publicystyczną. Od 1915 r. zamieszkał w Lublinie. H. Wierciński położył duże zasługi w obronie polskości Chełmszczyzny, gromadząc i publikując materiały dotyczące tego regionu. W czasie I wojny światowej zorganizował Biuro Statystyczne, które rejestrowało klęski wojenne w 27 powiatach okupacji austro-węgierskiej. Autor Statystyki Guberni Lubelskiej i Pamiętników.

SEKTOR 11

Krasnopolska Helena (1860-1882)
aktorka. Ur. w Krakowie, zm. podczas pobytu krakowskiego zespołu teatralnego na występach gościnnych w Lublinie.

Malicki Adam ( 1907-1981)
profesor nauk geograficznych, jeden ze współorganizatorów UMCS, wychowawca Lubelskich geografów, autor licznych prac naukowych. Ur. w Przemyślu, zm. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Uczeń prof. Eugeniusza Romera. Podjął pracą naukową w UJK. W czasie okupacji pracował w zespole gleboznawców Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Po wojnie osiedlił się w Lublinie, organizując Katedrę Geografii Ogólnej, której był wieloletnim kierownikiem. W latach 1951-54 był prorektorem uczelni ds. nauki. Prowadził badania naukowe, głównie w zakresie geomorfologii. Był współzałożycielem i wieloletnim redaktorem Sekcji B „Annales UMCS”, a w latach 1953-55 redaktorem naczelnym. Autor i współautor ok. 250 prac naukowych.

Wawrzyniak Marek (1916-1985)
profesor nauk weterynaryjnych, histolog i embriolog. Ur. 25 III w Jaraczewie k. Poznania, zm. w Lublinie. W pierwszych miesiącach okupacji aresztowany za udział w ruchu oporu i więziony w obozach koncentracyjnych: w Oświęcimiu, Gross-Rosen i Mauthausen. W 1945 r. powrócił do kraju i rozpoczął studia na Wydziale Weterynaryjnym UMCS w Lublinie, uzyskując w 1950 r. dyplom lekarza weterynarii. W czasie studiów rozpoczął pracę naukową w Zakładzie Histologii i Embriologii Wydziału Weterynaryjnego, z którym związał całe swoje życie zawodowe, uzyskując w 1977 r. tytuł profesora zwyczajnego. W latach 1961-85 był kierownikiem Zakładu Histologii i Embriologii WSR (późniejszej AR) w Lublinie. Opracował skrypty i podręcznik histologiczny dla studentów. W swoim dorobku pozostawił ponad 100 prac naukowych. Był członkiem wielu towarzystw naukowych.

SEKTOR 12a

Bryk Aleksander (1900-1982)
kompozytor, zbieracz pieśni ludowych Lubelszczyzny. Ur. w Zamościu, zm. w Lublinie. Reaktywował w Lublinie Szkołę Muzyczną Towarzystwa Muzycznego, której był dyrektorem do 1968 r. Aktywny działacz społeczny znany w środowisku muzycznym. Pełnił m.in. funkcję prezesa Oddziału Towarzystwa Muzycznego w Lublinie.

Fick Włodzimierz (1895-1958)
żołnierz I Brygady Legionów Piłsudskiego, kapitan inżynierii Wojska Polskiego, obrońca Lwowa w 1918 r., później dyrektor firmy „Perum” we Lwowie. Odznaczony m.in. Krzyżem Obrony Lwowa i Odznaką Orląt.

SEKTOR 12b

Biełoszabska-Kudrzycka Florentyna Wanda (1903-1975)
farmaceutka, pierwsza w Polsce kobieta – doktor farmacji, propagatorka roślin leczniczych i zielarstwa. Ur. w Siedlcach, zm. w Lublinie. Absolwentka i pracownik naukowy Uniwersytetu Warszawskiego oraz uniwersytetów wileńskiego i poznańskiego. Kierownik apteki uniwersyteckiej w Wilnie. Od 1957 r. związana z Lublinem jako kierownik Katedry i Zakładu Farmakognozji oraz organizatorka ogrodu farmakognostycznego Lubelskiego Wydziału Farmaceutycznego. Działaczka Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego.

Krzesiński Henryk (1901-1973)
urzędnik Zarządu Miejskiego w Lublinie. Po kampanii wrześniowej 1939 r. podjął pracę zastępcy naczelnika Wydziału Gospodarczego w Zarządzie Miejskim w Lublinie, co umożliwiło mu prowadzenie akcji ratowania książek, pomocy naukowych oraz dzieł sztuki niszczonych i rabowanych przez okupanta. Współpracował z Romanem Pieczyrakiem. Obaj przyczynili się do uratowania zabytków dzwonów z XVII w. i skrzyni z cennymi obrazami i eksponatami muzealnymi. Skrzynie zamurowano w zbombardowanym skrzydle Ratusza. Krzesiński pomagał również w ukrywaniu dzieł J. Matejki oraz przechował część zbiorów numizmatycznych Muzeum Lubelskiego. W 1945 r. odznaczony Orderem Polonia Restituta za ratowanie dzieł sztuki.

Majewski Adam Kazimierz (1867-1948)
lekarz chirurg i działacz społeczno-polityczny, autor prac naukowych z dziedziny chirurgii. Ur. w Usolju k. Irkucka, zm. w Lublinie. Studia lekarskie ukończył na Uniwersytecie Warszawskim w 1894 r., potem objął ordynaturę w szpitalu św. Wincentego á Paulo w Lublinie. W 1909 r. został aresztowany za przynależność do tajnego Narodowego Związku Robotniczego i po 8 miesiącach więzienia wydalony z granic cesarstwa na okres 3 lat. Pracował wówczas u prof. L. Rydygiera we Lwowie, gdzie uzyskał stopień naukowy dr medycyny. W latach 1913-43 był właścicielem prywatnej lecznicy chirurgicznej, mieszczącej się przy ul. Krakowskie Przedmieście w Lublinie.

Tuszkiewicz Alfred Roman (1906-1967)
profesor zwyczajny, internista, długoletni kierownik II Kliniki Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Lublinie, auto licznych prac naukowych. Ur. w Rohatynie, zm. w Lublinie. Studia lekarskie ukończył we Lwowie. W latach 1932-34 specjalizował się w\ klinikach chorób wewnętrznych Wiednia i Paryża. Od 1946 r. pracował w II Klinice Chorób Wewnętrznych we Wrocławiu. W 1949 r. uzyskał stypendium Fundacji Rockefellera w Nowym Jorku. W 1950 r. objął Klinikę Chorób Wewnętrznych w Lublinie. Był założycielem Ośrodka Naukowo-Badawczego w uzdrowisku w Nałęczowie. Od 1957 r. profesor zwyczajny. Był przewodniczącym LubelskiegoTowarzystwa Lekarskiego, a w latach 1965-67 pełnił funkcję prorektora AM w Lublinie. Ogłosił drukiem 106 prac naukowych.

SEKTOR 12c

Pliszczyńska-Niemirska Janina (1904-1982)
profesor nadzwyczajny, kierownik I Katedry Filologii Klasycznej i Greckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Ur. w Łodzi, zm. w Lublinie. Studia filologiczne ukończyła w Warszawie. Do Lublina przybyła w 1927 r., podejmując pracę w szkolnictwie średnim. W czasie okupacji prowadziła tajne nauczanie. Obok pracy dydaktycznej prowadziła szeroką działalność popularyzatorską. Była redaktorką czasopisma „Paideia”, założycielką Towarzystwa Przyjaźni Kultury Antycznej w Lublinie, autorką podręczników do nauki języka łacińskiego, wielu artykułów drukowanych w „Rocznikach Humanistycznych” oraz licznych przekładów z języka greckiego, zwłaszcza Tacyta. Kierowała ośrodkiem Metodyczno-Naukowym Filologii Klasycznej dla nauczycieli szkół średnich.

SEKTOR 13

Bielski Konrad (1902-1970)
literat, tłumacz, prawnik. Ur. na Wołyniu, zm. w Lublinie. Absolwent Gimnazjum im. Staszica i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W okresie studenckim był związany z grupami literackimi „Lucifer” i „Reflektor”. W 1928 r. rozpoczął aplikację w sądzie, ucząc jednocześnie w gimnazjum żydowskim w Lublinie. W 1931 r. otworzył kancelarię adwokacką w Krasnymstawie. Po wojnie powrócił do Lublina i zajął się twórczością literacką. Autor wspomnień: Most nad czasem, Spotkania z Kazimierzem, Tajemnice kawiarni u aktorów oraz poematu Trzydziesty ósmy równoleżnik. Laureat literackiej nagrody m. Lublina.

Liniewski Seweryn (1814-1892)
uczestnik Powstania Listopadowego i Styczniowego, ziemianin. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Przerwał naukę w gimnazjum lubelskim, wstępując do Gwardii Narodowej w Lublinie. Brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej 1830-31. Po jej zakończeniu pracował w Wydziale Skarbowym w Lublinie, a następnie osiadł w Lejnie na Podlasiu, zajmując się gospodarstwem. W 1861 r. współpracował z przedstawicielami Komitetu Powstańczego na Podlasiu. W 1863 r. pełnił funkcję zastępcy naczelnika powiatu radzyńskiego. Po upadku powstania sprzedał rodzinny majątek i osiedlił się w Lublinie. Pod koniec życia spisał pamiętniki, obejmujące lata 1814-92, które stały się cennym materiałem historycznym do dziejów Powstań Listopadowego i Styczniowego na Lubelszczyźnie.

Stański Feliks (1909-1963)
profesor weterynarii, uczestnik kampanii wrześniowej, autor prac naukowych. Ur. w Dortmundzie, zm. w Lublinie. Ukończył Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, a następnie pracował jako lekarz weterynarii w Tarnopolu i Czortkowie. Kampanię wrześniową odbył jako lekarz weterynarii, po czym wraz z wojskiem przekroczył granicę węgierską i został internowany. W latach 1940-46 przebywał we Francji, a następnie w Anglii. Z początkiem 1947 r. powrócił do kraju i został zatrudniony na Wydziale Weterynaryjnym UMCS. W latach 1954-56 był prodziekanem, w latach 1956-60 dziekanem Wydziału Weterynarii. Od 1962 r. profesor nadzwyczajny. W roku akademickim 1962/63 pełnił funkcję prorektora ds. nauczania Akademii Rolniczej. Jego zainteresowania naukowe dotyczyły patologii komórki i z tego zakresu opublikował 22 prace.

SEKTOR 14

Czyżowa Maria (1891-1975)
pseud. „Agnieszka”, nauczycielka, członek Legionów Polskich, żołnierz Armii Krajowej. Ur. w Mrowkach, zm. w Lublinie. Ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Rzeszowie oraz Państwowy Wyższy Kurs Nauczycielski w Lublinie. W czasie I wojny światowej zgłosiła się jako ochotniczka do żeńskiego oddziału legionów w Krakowie i pracowała w szpitalach wojskowych. W okresie okupacji była łączniczką i kurierką w Związku Walki Zbrojnej, a od 1942 r. organizowała kobiecą służbę wojskową AK. Odszyfrowała i przekazała władzom AK wiadomości przesłane przez córkę z obozu koncentracyjnego w Ravensbrϋck o dokonywanych na więźniach eksperymentach medycznych. Były to jedne z pierwszych wiadomości, jakie otrzymał świat o tych zbrodniach hitlerowskich.

Gostkowski Aleksander (1839-1885)
nauczyciel, profesor gimnazjum lubelskiego. Brał udział w organizowaniu w latach 80. XIX w. pierwszego kółka samokształceniowego, zawiązanego przez patriotyczną część młodzieży gimnazjum lubelskiego, mającego na celu walkę z rusyfikacją. Wykładał na tajnych kursach literaturę polską i historię, współpracując w tym zakresie z H. Łopacińskim. Był szczególnie lubiany i ceniony przez młodzież, czego dowodem jest ufundowany przez uczniów pomnik nagrobny.

Jastrzębski Tadeusz (1904-1977)
profesor, mikrobiolog, długoletni nauczyciel akademicki, autor prac naukowych z zakresu wirusologii. Ur. w Wiktorowie, pow. Bielsk Podlaski, zm. w Lublinie. Studiował na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. Dyplom lekarza weterynarii otrzymał w 1929 r., rozpoczynając pracę w Katedrze Bakteriologii UW. W 1953 r. objął kierownictwo Katedry Mikrobiologii Wydziału Weterynaryjnego UMCS. Od 1970r. profesor zwyczajny. W latach 1963-66 powierzono mu stanowisko prorektora ds. nauczania, w latach 1966-68 prorektora ds. nauki Akademii Rolniczej. Opublikował 120 prac naukowo-badawczych i monograficznych. Pod jego kierownictwem pracownia wirusologii Katedry Mikrobiologii Weterynaryjnej AR rozpoczęła badania naukowe.

Kwapiszewska Helena (1887-1962)
poetka. Ur. w Pińsku, zm. w Lublinie. Przez wiele lat mieszkała i pracowała w Lublinie, używała pseud. Literackich: „Pielesz”, „Oracz”. Autorka tomików wierszy: Czynu (1918), Zerwane pęta (1939), Pomnik Grunwaldzki w Lublinie (1939).

Kwapiszewska Zofia (1885-1960)
malarka, działaczka społeczna, popularyzatorka kultury i sztuki ludowej. Ur. i zm. w Lublinie. Malarstwa uczyła się u warszawskich malarzy: Jadwigi Siennickiej, Franciszka Słupskiego i Jana Bukowskiego. Po zdobyciu podstaw wiedzy zawodowej i kultury artystycznej wróciła na stałe do Lublina, urządzając pracownię przy ul. Nowej 11 (obecnie ul. Rady Delegatów). Była kierowniczką i nauczycielką rysunków na kursach pedagogicznych, a od 1922 r. nauczycielką w Państwowym Gimnazjum im. Unii Lubelskiej. Członek wielu towarzystw kulturalnych i artystycznych w Lublinie oraz w Warszawie. W 1937 r. była jednym z członków założycieli Lubelskiego Związku Plastyków. W okresie powojennym pracowała jako nauczycielka lubelskich szkół podstawowych. Organizowała liczne wystawy szkolne, krzewiąc wśród młodzieży zamiłowanie do sztuki, popularyzując piękno polskiej sztuki ludowej.

Łobodowski Józef (1909-1988)
poeta i literat emigracyjny. Ur. w Purwiszkach na Suwalszczyźnie, zm. w Madrycie, pochowany w Lublinie. Maturę uzyskał w 1931 r. w Gimnazjum Zamojskiego. Pierwszy tom poezji, jako uczeń wydał w 1929 r. W 1932 r. został redaktorem tygodnika „Trybuna”, a następnie objął redakcję „Kuriera Lubelskiego”. Oskarżony o sympatię do ruchu komunistycznego musiał zrezygnować z tego stanowiska. Pod wpływem wypadków w ZSRR w latach trzydziestych odszedł od kręgów komunistycznych. W 1937 r. zafascynowany kulturą ukraińską przeniósł się do Łucka i został tam redaktorem pisma „Wołyń”. Po kampanii wrześniowej znalazł się w Paryżu i rozpoczął pracę w prasie emigracyjnej. Na stałe osiadł w Madrycie, podejmując pracę w Polskiej Rozgłośni Radia Madryt. Współpracował z pismami emigracyjnymi: „Tygodnikiem Polskim”, „Orłem Białym”, „Dziennikiem Polskim”. Wydał w Londynie i Paryżu kilka tomów wierszy: Modlitwa na wojnę (1946r.), Złota hramota (1954r.), Pieśń o Ukrainie (1959r.), Kasydy i Gazelle (1961r.), Rachunek sumienia (1987r.), Pamięci Sulamity (1987r.), Dytyramby patetyczne (1988r.). Na emigracji ukazała się również trylogia pod ogólną nazwą Dzieje Józefa Zakrzewskiego, zawierająca wspomnienia z przedwojennego Lublina. Pierwsze wydanie dzieła J. Łobodowskiego w Polsce (List do Kraju) ukazało się nakładem KUL w 1980 r.

Ściegienny Piotr (1801-1890)
ksiądz, działacz rewolucyjno-demokratyczny, twórca wolnościowego spisku tzw. związku chłopskiego, zawiązanego w latach 1842-44 wśród młodej inteligencji Kielc i Radomia oraz chłopów. Zm. w Lublinie. Syn chłopa, był wikarym w Wilkołazie, proboszczem w Chodlu. Niezłomny trybun chłopów i ludzi dobrej woli. Uważany za autora Złotej książeczki czyli historii rodu ludzkiego, Listu ojca świętego Grzegorza – papieża do rolników i rzemieślników i innych pism wzywających do likwidacji wielkich własności i walki z zaborcą. Zdekonspirowany ogłosił powstanie przed czasem, krwawo stłumione. W 1844 r. został skazany na karę śmierci przez powieszenie, następnie ułaskawiony i zesłany w 1846 r. na bezterminową katorgę na Sybir. W 1871 r. powrócił do kraju. Przywrócony do stanu kapłaństwa, pełnił stanowisko kapelana w szpitalu św. Jana Bożego. Napisał dzieła: Aforyzmy, czyli rzucone myśli do odszukania i oznaczenia źródeł nieszczęść ród ludzki trapiących, Uwagi o przyczynach upadku Polski i Zakon Chrześcijan, w których potępia wojnę zaborczą. Napisał też krótką rozprawę Dążność, obowiązki i przeznaczenie chrześcijaństwa dla ludu miejskiego i wiejskiego napisane o charakterze moralizatorskim. Pochowany we wspólnym grobowcu z bp. Wnorowskim, który się nim opiekował aż do śmierci.

SEKTOR 15b

Jacyna-Onyszkiewicz Tadeusz (1906-1973)
profesor nauk medycznych, autor licznych prac naukowych, jeden z organizatorów Akademii Medycznej w Lublinie. Zm. w Lublinie. Dyplom lekarza uzyskał na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie następnie podjął pracę naukową. W czasie okupacji pracował w szpitalach lwowskich. W 1944 r. został powołany do Wojska Polskiego, będąc m.in. wykładowcą chirurgii wojennej w Katedrze Medycyny Wojskowej. W 1946 r. podjął pracę na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej, pełniąc funkcję kierownika Chirurgii Ogólnej UMCS, a następnie nowo powstałej Akademii Medycznej. W 1953 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1963 r. zwyczajnym. W latach 1956-59 pełnił funkcję prorektora ds. klinicznych Akademii Medycznej, a w okresie 1970-72 prezesem Polskiego Towarzystwa Chirurgów Polskich. Autor 75 prac naukowych i kilkudziesięciu recenzji.

Jankiewiczowa z Kwapiszewskich Eleonora (1868-1941), Jankiewicz Franciszek (1868-1941)
były kierownik Wydziału Okręgowego Urzędu Ziemskiego. Pomagali dzieciom z getta. Zmarli na tyfus.

Pajdowski Mikołaj (1891-1975)
działacz turystyczny, zasłużony krajoznawca, senior przewodników lubelskich, uczestnik ruchu oporu. Ur. w Urzędowie, zm. w Lublinie. Studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Podczas I wojny światowej walczył w Brygadzie Kawalerii Legionów Polskich. W okresie międzywojennym był radnym miejskim. Podczas okupacji działał w konspiracji pod pseud. „Stanisław Nowicki”. Był aktywnym działaczem Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, autorem wielu inicjatyw, czynnym członkiem komisji problemowych. Przyczynił się do powstania Roztoczańskiego Parku Narodowego. Był współautorem Przewodnika po Lublinie (1959r.) oraz autorem wielu prac z zakresu turystyki i krajoznawstwa. Doprowadził do umieszczenia tablic informacyjnych na najcenniejszych zabytkach Lublina, Kazimierza Dolnego, Zamościa i innych miejscowości.

Trawiński Alfred (1888-1968)
profesor nauk weterynaryjnych, bakteriolog, autor licznych prac naukowych, poseł na sejm PRL w latach 1952-56, ekspert Światowej Organizacji Zdrowia (od 1958r.), jeden z organizatorów Akademii Rolniczej. Ur. w Czortkowie, zm. w Lublinie. Absolwent Wydziału Przyrodniczego Uniwersytetu Lwowskiego i Akademii Medycyny Weterynaryjnej. Podczas I wojny światowej pracował w wojskowym laboratorium bakteriologicznym, prowadząc badania nad tyfusem plamistym. Założył i kierował w latach 1929-41 Katedrę Higieny Mięsa Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Od 1945 r. profesor zwyczajny i kierownik Katedry Higieny Produktów Zwierzęcych UMCS. W latach 1946-48 i 1950-53 dziekan Wydziału Weterynaryjnego Wyższej Szkoły Rolniczej w Lublinie, a w okresie 1957-62 kierownik Katedry i Zakładu Nauki o Środkach Spożywczych i Higieny Żywienia Akademii Medycznej. Napisał pierwszy w języku polskim podręcznik z zakresu higieny mięsa. Jego działalność naukowa dotyczyła drobnoustrojów przewodu pokarmowego (głównie salmonelli), odzwierzęcych pasożytów człowieka, procesów rozkładu mięsa.

SEKTOR 15c

Gralewski Wacław (1900-1972)
literat, dziennikarz, działacz kulturalny, żołnierz Armii Krajowej. Ur. i zm. w Lublinie. Był redaktorem „Ekspresu Lubelskiego” oraz założycielem i współredaktorem pisma literackiego „Reflektor”. Pisał reportaże, artykuły, opowiadania, felietony, wiersze. W okresie okupacji jako oficer AK uczestniczył w walce z okupantem. W 1944 r. został powołany na członka Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Był jednym z założycieli Związku Literatów Polskich w Lublinie.

Grzycki Stanisław Jarosław (1910-1978)
profesor nauk medycznych, jeden z organizatorów Wydziału Lekarskiego UMCS, autor ponad 100 prac naukowych, doktor honoris causa Śląskiej Akademii Medycznej. Ur. w Nazawizowie k. Stanisławowa, zm. w Lublinie. Ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Dyplom lekarza uzyskał w 1938 r., podejmując pracę w charakterze asystenta na UJK. Zmobilizowany do II Armii Wojska Polskiego przybył do Lublina. We wrześniu 1944 r. podjął prace przy organizacji Wydziału Lekarskiego tworzącego się UMCS. Dekretem KRN w październiku 1944 r. został mianowany zastępcą profesora i kierownikiem Zakładu Histologii i Embriologii. Od 1962 r. profesor zwyczajny. W okresie 1955-72 dziekan Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej. Kilkakrotnie powoływano go na stanowisko prorektora. Pracował jako redaktor sekcji medycznej „Annales UMCS”, współredagował „Acta Anatomica” w Szwajcarii. Członek wielu towarzystw naukowych polskich i zagranicznych.

Liebhart Stanisław (1897-1968)
profesor nauk medycznych, jeden z organizatorów Akademii Medycznej w Lublinie, autor licznych prac naukowych. Ur. w Kołomyi, zm. w Lublinie. Absolwent Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Od 1925 r. pracował w Klinice Położniczo-Ginekologicznej we Lwowie. W 1939 r. rozpoczął habilitację na Wydziale Lekarskim UJK. We Lwowie pracował do 1945 r. Po repatriacji osiadł w Krakowie. W 1948 r. objął kierownictwo I Katedry i Kliniki Położnictwa i Chorób Kobiecych, pracując na tych stanowiskach przez 20 lat. W uznaniu zasług prof. Liebharta dla rozwoju lubelskiego ośrodka medycznego, nazwano jego imieniem jedną z sal wykładowych w Państwowym Szpitalu Klinicznym nr 4.

SEKTOR 16a,b

Jarząb Józef (1889-1969)
lekarz stomatolog, specjalista chirurgii szczękowo-twarzowej. Ur. w Krużlowej, zm. w Lublinie. Studia na Wydziale Lekarskim ukończył w 1931 r. w Rostocku. W latach 1923-30, jako asystent Kliniki Stomatologicznej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, kończy równocześnie stomatologię w Państwowym Instytucie Stomatologicznym w Warszawie. W latach 1928-39 zastępca profesora. W latach 1939-44 lekarz WP. W latach 1947-69 kierownik Kliniki Stomatologicznej Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Lublinie. Od 1950 r. profesor zwyczajny. Członek Międzynarodowej Akademii Dentystycznej w Waszyngtonie, honorowy członek Akademii Dentystycznej w Nowym Jorku, honorowy członek i wieloletni przewodniczący Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. Opublikował ok. 120 prac w czasopismach naukowych krajowych i zagranicznych, głównie z zakresu patologii jamy ustnej i chirurgii szczękowo-twarzowej.

SEKTOR 16c

Ronikier Maria Antonina z Mierzejewskich (1842-1902)
autorka Ilustrowanego przewodnika po Lublinie. Ur. w Hrubieszowie, zm. w Lublinie. W Lublinie osiadła na kilka lat przed śmiercią. Malowała, interesowała się literaturą. Była jedną z inicjatorek wystawy przedmiotów sztuki i starożytności w Lublinie (w 1901r.). Z tej okazji wydano przewodnik po Lublinie jej autorstwa, oparty na materiałach H. Łopacińskiego i S. Ostrołęckiego. Pozycja liczyła 240 stron i zawierała dział informacyjny, rys historyczny miasta, opisy zabytków, uzupełnione licznymi fotografiami.

SEKTOR 17

Chomiak Marian (1912-1976)
profesor zwyczajny, współorganizator Akademii Rolniczej, autor ponad 60 prac naukowych z zakresu anatomii zwierząt. Ur. w Nadolcach k. Tomaszowa Lubelskiego. Studiował na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. Dyplom uzyskał na kursach weterynaryjnych w 1943 r. we Lwowie. Od 1948 r. jako zastępca profesora był kierownikiem Katedry Anatomii Zwierząt. Od 1963 r. profesor zwyczajny. W latach 1951-54 pełnił funkcję prodziekana, a w latach 1954-55 dziekana Wydziału Weterynaryjnego UMCS. W latach 1955-62 był prorektorem AR, a następnie w latach 1965-68 rektorem Akademii Rolniczej w Lublinie.

Frenkiel-Ossowska Eleonora (1898-1982)
aktorka, jedna z organizatorek powojennego życia kulturalnego w Lublinie. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Absolwentka Szkoły Teatralnej w Warszawie. Od 1928 r. występowała w teatrze „Lutnia” we Lwowie. W okresie międzywojennym osiadła w Lublinie i występowała na scenach teatralnych miasta. W czasie okupacji przebywała w obozie koncentracyjnym na Majdanku, po wyjściu z niego wyjechała do Warszawy. Po wojnie powróciła do Lublina. Położyła duże zasługi w rozwoju życia teatralnego w Lublinie.

Reutt Józef (1907-1972)
profesor psychologii, wychowawca młodej kadry naukowej, wykładowca KUL. Ur. w Petersburgu, zm. w Lublinie. Ukończył Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Wileńskiego, studiując następnie na Sorbonie we Francji. Po powrocie do kraju pracował w Zarządzie Miejskim w Wilnie. Uczestniczył w kampanii wrześniowej i dostał się di niewoli niemieckiej. W okresie okupacji pracował w Warszawie oraz prowadził wykłady i ćwiczenia na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich. W 1966 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. Podczas pracy zawodowej pełnił funkcje kierownicze na Wydziale Psychologii UMCS i Katedrze Psychologii Wyższej Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie. Był również przewodniczącym Lubelskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych i Psychologicznych PAN oraz Komisji Kwalifikacyjnej PAN. Autor kilkunastu rozpraw publikowanych w różnych czasopismach naukowych. W swoich pracach koncentrował się głównie nad zagadnieniem woli i osobowości.

Stelmasiak Mieczysław (1909-1982)
profesor nauk medycznych, uczestnik kampanii wrześniowej, autor prac naukowych, współorganizator Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, rektor Akademii Medycznej. Ur. w Płouszowicach, zm. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu w Poznaniu. Od 1939 r. był pracownikiem szpitala Wincentego à Paulo w Lublinie. Po powołaniu UMCS został kierownikiem Katedry Anatomii Prawidłowej Człowieka. Jeden z organizatorów Akademii Medycznej w Lublinie. Działacz i jeden ze współzałożycieli Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia.

Szynal Tadeusz (1906-1982)
botanik, autor prac naukowych, współautor Atlasu flory polskiej. Ur. w Żydaczowie, zm. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie. Od 1952 r. związany z Wydziałem Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Lublinie jako prodziekan i dziekan oraz wieloletni (1952 76) kierownik Katedry i Zakładu Botaniki Farmaceutycznej. Położył duże zasługi dla rozwoju dla rozwoju tego Wydziału, m.in. przy budowie Collegium Pharmaceuticum.

Waleszyński Eugeniusz (1907-1959)
artysta malarz. Ur. w Radomiu, zm. w Lublinie. Portrecista, pejzażysta, w ostatnim okresie życia malował martwe natury. Używał akwareli oraz farb olejnych. Bardzo ciężko chory prowadził ubogi i samotny tryb życia. Pozostałe po nim obrazy przeszły w całości na własność Muzeum Okręgowego.

Zagórski Karol (1851-1898)
lekarz chirurg, ordynator oddziału chirurgicznego oraz lekarz naczelny szpitala Studiował na Wydziale Lekarskim UW. Dyplom lekarza uzyskał w 1873 r. Przez prawie 2 lata dokształcał się w klinikach Wiednia i Paryża. W latach późniejszych pracował w Warszawie. Ogłosił drukiem ponad 20 prac naukowych z dziedziny chirurgii przewodu pokarmowego. Przez ostatnich 8 lat pracował w Lublinie. Poza chirurgią interesował się również malarstwem. Jego córki były pierwszymi tłumaczkami dzieł Józefa Conrada na język polski.

SEKTOR 18a

Bechczyc-Rudnicka Maria (1888-1982)
pisarka, krytyk literacki, autorka znanych powieści obyczajowych, nowel i prac o charakterze monograficznym, jedna z organizatorek powojennego życia kulturalnego w Lublinie. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Kształciła się w Petersburgu i Paryżu, w okresie międzywojennym mieszkała i pracowała w Warszawie. W Lublinie osiedliła się w 1944 r., odgrywając istotną rolę w życiu kulturalnym miasta. Była m.in. prezesem oddziału Związku Literatów Polskich, kierownikiem literackim Teatru Miejskiego (ob. Teatru im. J. Osterwy), krytykiem literackim i redaktorem naczelnym „Kameny”. Uczestniczyła aktywnie w życiu Pen Clubu, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego. Autorka wielu znanych powieści, m.in. Niezwykłe przygody zwykłego człowieka, Dziw, W retorcie życia, Nagłe zamyślenia. Redaktorka prac: 15 lat lubelskiego teatru dramatycznego, Teatr lubelski, W stołecznym Lublinie. Laureatka nagrody literackiej m. Lublina i nagrody wojewódzkiej.

Mencel Tadeusz (1912-1987)
profesor UMCS, historyk, regionalista, członek Polskiego Towarzystwa Historycznego, Komitetu Nauk Historycznych PAN, Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, Rady Naukowej Muzeum na Majdanku oraz Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. W okresie międzywojennym napisał, na podstawie akt przechowywanych w archiwach warszawskich, pracę doktorską o Feliksie Łubieńskim, a następnie opracowanie o dziejach Armii Polskiej we Francji (1918-19). Po II wojnie światowej pracował jako nauczyciel w szkołach lubelskich, jednocześnie studiował prawo. W 1946 r. pracował w archiwum w Poznaniu. W 1955 r. został skierowany przez Dyrekcję Archiwów Państwowych do organizowania i kierowania Wojewódzkim Archiwum w Zielonej Górze, a następnie w Lublinie.

Miłosiowa Janina (1896-1983)
artystka malarka, pedagog artystyczny. Ur. w Łęcznej. Ukończyła Szkołę Malarstwa, Rysunku i Rzeźby H. Wiercińskiego i Z. Bartkiewicza, a następnie Wolną Szkołę Malarstwa i Rysunku L. Mehofferowej w Lublinie. W 1931 r. objęła kierownictwo tej szkoły. W 1949 r. została przewodniczącą PLSP. Członek grupy „Krąg”. Swoje prace wystawiała w Zakopanem, Lublinie, Austrii i na Węgrzech.

Papierkowski Zdzisław (1903-1980)
kierownik Katedry i Zakładu Prawa Karnego, Materialnego i Procesowego Wydziału Prawa i Nauk Społecznych KUL. Ur. w Schodnicy k. Drohobycza, zm. w Lublinie. W 1925 r. ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim. W 1933 r. pracował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Od 1931 r. dojeżdżał do Lublina, prowadząc wykłady z prawa karnego na KUL. Od 1933 r. zamieszkał na stałe w Lublinie. W latach 1944-46 był dziekanem Wydziału Prawa i Nauk Ekonomiczno-Społecznych. W latach 1944-49 i 1957-68 pełnił funkcję prorektora KUL, pracując jednocześnie jako sędzia okręgowy. W latach 1957-63 występował jako adwokat w sprawach karnych. Pozostawił kilkanaście rozpraw naukowych z zakresu prawa, szczególnie karnego.

Przanowski Leon (1844-1924)
ziemianin, działacz społeczny, uczestnik Powstania Styczniowego. Ur. w Celejowie, zm. w Lublinie. Był studentem Instytutu Politechnicznego w Puławach. Po wybuchu powstania walczył w oddziałach Zakrzewskiego, Borelowskiego – „Lelewela” i Czachowskiego. Uczestniczył w bitwach pod Chruśliną, Korytnicą, Różą, Panasówką, Batorzem, Rybnicą, awansując na porucznika. Po upadku powstania wyjechał do Belgii i studiował na Uniwersytecie w Gandawie. W 1869 r. powrócił do kraju, został aresztowany, a następnie zwolniony na skutek amnestii. Przebywał jednak pod nadzorem policji. Osiadł na wsi i zajął się gospodarowaniem. W 1906 r. powrócił na stałe do Lublina. Czynnie uczestniczył w życiu społecznym i gospodarczym miasta. Od 1906 r. był prezesem Oddziału Lubelskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, a w latach 1918-1920 prezesem Towarzystwa Dobroczynności w Lublinie.

Uhorczak Franciszek (1902-1981)
profesor nauk geograficznych – kartograf, twórca ośrodka kartograficznego w Lublinie, autor licznych prac naukowych i opracowań kartograficznych. Ur. we wsi Wygnanka na Podolu, zm. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, uczeń profesora Eugeniusza Romera. We Lwowie rozpoczął pracę zawodową. W okresie okupacji pracował jako rysownik w Biurze Planowania Przestrzennego we Lwowie. Od 1946 r. prowadził wykłady na Uniwersytecie Jagiellońskim, pracując jednocześnie w różnych instytucjach Krakowa. W 1949 r. osiedlił się na stałe w Lublinie, podejmując pracę na UMCS; zorganizował Katedrę Geografii Ekonomicznej, a w 1964 r. Katedrę Kartografii, którą kierował. Był organizatorem, a w latach 1953-54 pierwszym dziekanem Wydziału BiNoZ, natomiast w okresie1956-57 prorektorem UMCS. Specjalizował się w zakresie kartografii tematycznej. Założyciel i pierwszy przewodniczący Klubu Seniora UMCS. W 1957 r. został wybrany rektorem UMCS, jednakże ze względu na stan zdrowia nie przyjął tego stanowiska. W latach 1968-74 naczelny redaktor „Polskiego Przeglądu Kartograficznego” i redaktor kartograficzny V – tomowej Geografii powszechnej. Opracował oryginalny system klasyfikacji dziesiętnej map. Współautor Geografii fizycznej w liczbach.

SEKTOR 18b

Andrzejewski Bronisław (1894-1968)
oficer Korpusu Polskiego I Armii Krajowej, założyciel Towarzystwa Śpiewaczego „Echo” w Lublinie. Więzień Łubianek, Zamku Lubelskiego i Wronek. Odznaczony Złotą Lirą.

Malewski Bronisław (1874-1920)
lekarz, etnograf, działacz niepodległościowy, generał i naczelny lekarz Wojska Polskiego. Ur. w Tbilisi na Kaukazie. Zginął w wypadku samochodowym. Studiował na wydziale przyrodniczym w Petersburgu. Po ukończeniu nauk przyrodniczych studiował na wydziale lekarskim w Krakowie. Dyplom lekarza uzyskał w 1895 r. W okresie studiów był aktywnym członkiem Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. Po ukończeniu studiów pracował przez 2 lata w szpitalu Dzieciątka Jezus wWarszawie, a w latach 1900-05 w Nałęczowie, gdzie zorganizował wspólnie z dr A. Puławskim: ambulatorium włościańskie, kąpiele ludowe, muzeum etnograficzne, stację meteorologiczną, Ochotniczą Straż Ogniową oraz tajną szkołę „Macierzy Szkolnej”. Przez cały czas aż do I wojny światowej, brał udział w pracach konspiracyjnych z ramienia Organizacji Ludowo-Narodowej. Był posłem do I Dumy. W latach 1905-09 pracował w Lublinie, a następnie przeniósł się do Grodziska Mazowieckiego i pracował jako kierownik sanatorium. Ogłosił drukiem kilkanaście prac naukowych z dziedziny medycyny i etnografii. W 1914 r. został powołany do wojska rosyjskiego, w 1917 r. był współorganizatorem Polskich Sił Zbrojnych w Rosji. Po utworzeniu I Korpusu gen. J. Dowbór-Muśnickiego objął w nim, w randze generała, stanowisko naczelnego lekarza. Po powrocie do kraju był posłem z ramienia ND do Sejmu Ustawodawczego RP.

Mazurkiewicz Tadeusz (1904-1926)
podporucznik 5 Pułku Saperów. Zginął 14 V śmiercią tragiczną w Warszawie w przewrocie majowym.

Szaniawski Klemens „Junosza” (1849-1898)
prozaik, współpracownik wielu pism warszawskich, tłumacz . Ur. w Lublinie, zm. w Otwocku. Uczył się w szkole pijarskiej w Łukowie i gimnazjum w Siedlcach. Pracował w Izbie Kontroli jako pisarz. Zadebiutował w 1874 r. w „Kolcach”. W okresie 1877-83 był sekretarzem redakcji dziennika „Echo”. Członek redakcji „Wędrowca” i „Wieku”. Autor powieści z życia małych miasteczek i przedmieść warszawskich, zwłaszcza środowisk żydowskich, m.in. Pan Sędzia, Pająki, Czarne błoto, Zagrzebani oraz licznych przekładów i opowiadań: Z mazurskiej ziemi, Przy kominku, popularnych Monologów.

SEKTOR 18c

Bieczyński (Łodzia) Feliks (1799-1885)
inżynier wojewódzki, autor projektu ogrodu miejskiego i nowych rozwiązań komunikacyjnych miasta. Zm. w Lublinie. Położył duże zasługi w zakresie porządkowania miasta, regulacji ulic, budowy kolei żelaznej. Od 1820 r. był inżynierem wojewódzkim. W 1836 r. zaprojektował założenie i zagospodarowanie ogrodu miejskiego (Saskiego), realizowane od 1837 r., a w 1860 r. przedstawił projekt parku na Bronowicach (wówczas nie zrealizowany). Sprowadził wiele rzadkich odmian roślin, z przeznaczeniem do nowo powstającego ogrodu. Założył plantację morwową oraz zaprojektował urządzenia przędzalni. Był autorem broszury Spis szczegółowy drzew ozdobnych, krzewów, półkrzewów, kwiatów trwałych i letnich (znajdujących się w ogrodzie miejskim).

Grzymałowa Izabela z Bieczyńskich (1831-1901)
nauczycielka. Ur. i zm. w Lublinie. Córka inżyniera wojewódzkiego Feliksa Bieczyńskiego i Emilii z Koźmianów. Przyjaciółka Narcyzy Żmichowskiej. Prowadziła tajne komplety nauczania historii polskiej dla uczniów średnich szkół lubelskich, na które uczęszczał także H. Wierciński. W 1863 r. była łączniczką między miastem a oddziałami powstańczymi, przewożąc broń, amunicję i pocztę. Przekraczała często granice Galicji. Podczas przewożenia broni furmanką została aresztowana pod Krzeszowem przez policję carską i internowana do Biłgoraja, skąd udało się jej uciec do Galicji, a następnie do Francji. Tam wyszła za mąż za uchodźcę politycznego Grzymałę. Powróciła z mężem do Przemyśla, a po jego śmierci do Lublina.

Halban Leon (1893-1960)
historyk prawa, kanonista, regionalista, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, organizator lubelskiego ośrodka historycznego, długoletni wiceprezes Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. Ur. w Krakowie, zm. w Lublinie. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Studiował również w Grenoble i Wiedniu. Po powstaniu państwa polskiego podjął pracę w Ministerstwie Opieki Społecznej i innych urzędach państwowych, kontynuując pracę naukową na uniwersytecie we Lwowie. W czasie okupacji ukrywał się ze względu na antyhitlerowskie wystąpienia w okresie międzywojennym. W listopadzie 1944 r. rozpoczął pracę na KUL, zostając w 1946 r. profesorem zwyczajnym. W 1950 r. objął Katedrę Powszechnej Historii Państwa i Prawa UMCS. Położył duże zasługi w organizowaniu lubelskiego ośrodka naukowego, będąc od 1958 r. prezesem oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, inicjując zespołowe poczynania naukowe o charakterze regionalnym, popularyzując wiedzę historyczną. Był również aktywnym działaczem Katolickiego Zrzeszenia „Caritas”.

Kwita Władysław (1905-1971)
doktor nauk medycznych, społecznik. Studia lekarskie ukończył na Uniwersytecie Wileńskim. Praktykę lekarską rozpoczął w szpitalu św. Jakuba w Wilnie, skąd został powołany na stanowisko lekarza powiatowego w Sarnach, a następnie w Dubnie. W czasie okupacji hitlerowskiej pracował na Lubelszczyźnie w ośrodku zdrowia w Turobinie. Za udzieloną partyzantom pomoc lekarską był więziony w Izbicy, a potem na Zamku Lubelskim. Po wyzwoleniu podjął pracę w Wojewódzkiej Radzie Narodowej w Lublinie. Pełnił funkcję inspektora lecznictwa, a następnie kierownika Wydziału Zdrowia (1947-48). Włożył dużo pracy w organizowania społecznej służby zdrowia, m.in. Szpitala Psychiatrycznego w Abramowicach. Po przejściu na stanowisko dyrektora Wojewódzkiej Poradni Przeciwgruźlicznej wiele pracy poświęcił walce z gruźlicą. Dzięki jego inicjatywie powstało sanatorium przeciwgruźliczne w Adampolu, Poniatowej i Gościeradowie, sieć poradni w powiatowych ośrodkach zdrowia oraz oddziały pulmonologiczne w terenowych szpitalach. Był również wielkim przyjacielem młodzieży akademickiej. W 1949 r. ufundował 5 stypendiów z własnych środków dla studentów medycyny.

Wolski Mieczysław (1844-1904)
przemysłowiec, społecznik, filantrop. Zm. w Lublinie. W 1874 r. założył Fabrykę Maszyn i Narzędzi Rolniczych, której wyroby znane były na rynku krajowym i zagranicznym. Był prezesem Lubelskiej Kasy Przemysłowców i prezesem Rady Opiekuńczej Szkoły Handlowej w Lublinie. Członek komitetu organizacyjnego wystawy przemysłowo-rolniczej w 1901 r. Wielki filantrop, popierający czynnie inicjatywy związane z rozwojem miasta.

SEKTOR 19a

Dąbrowski Józef (1888-1976)
ksiądz infułat, dziekan Kapituły Zamojskiej, proboszcz parafii św. Pawła w Lublinie, uczestnik strajku o szkołę polską w 1905 r., prefekt szkół średnich w Zamościu, Siedlcach, Łukowie. Ur. w Zabożu, pow. Biłgoraj, zm. w Lublinie. Szkołę średnią ukończył w Zamościu. Był prześladowany przez zaborcę za potajemne nauczanie historii Polski. Opiekun opuszczonych podczas wojny sierot zorganizował schronisko dla bezdomnych oraz warsztaty rzemiosł z bursą dla biednej młodzieży, przekształcone z czasem w Szkołę Rzemieślniczo-Przemysłową im. T. Kościuszki w Zamościu, której był dyrektorem. Jako członek Zarządu Rady Opiekuńczej prowadził pracę charytatywną i oświatową, tworząc różnego rodzaju chrześcijańskie związki zawodowe. W 1928 r. był dziekanem, proboszczem i dyrektorem Gimnazjum w Lubartowie. Społecznie działał jako pełnomocnik PCK na terenie pow. janowskiego. W czasie okupacji prześladowany przez gestapo. Po II wojnie światowej pełnił funkcję prałata, dziekana i infułata Kapituły Zamojskiej. Dzięki jego staraniom przywrócono Kapitule Zamojskiej dawne historyczne przywileje. Po przeniesieniu do Lublina przez pewien czas był prezesem Dozoru Cmentarnego przy ul. Lipowej, wyposażył i odnowił kaplicę cmentarną, wprowadził w niej stałe nabożeństwa.

Koterwas Henryk
artysta stolarz, członek „Sokoła”, gimnastyk. W czasie okupacji niemieckiej wykonawca licznych mebli ze skrytkami w mieszkaniach konspiracyjnych oraz noszy na potrzeby sanitarne AK. W latach 1939-40 mimo zakazu Niemców potajemnie, pracując nocami, wykonał wystrój wnętrz kościoła św. Michała na Bronowicach.

Koterwas Barbara (1912-1983)
córka Henryka, działaczka społeczna. Do 18 roku życia unieruchomiona przez ciężką chorobę kręgosłupa. Uczyła się sama. Dzięki sile woli i wielkiemu uporowi nie tylko osiągnęła duże postępy w nauce, ale też odzyskała władzę w nogach i mimo kalectwa zaczęła chodzić. W 1939 r. zorganizowała pomoc dla jeńców polskich zgrupowanych w Lublinie na terenie dawnej fabryki samolotów, polegającą na dostarczaniu żywności, gorących zup i leków. Pomagała także organizować ucieczki. We wrześniu 1939 r. opiekowała się rannymi po bitwie w Wólce Lubelskiej. W czasie okupacji została łączniczką AK, pseud. „Kusa”. W 1942 r. przeniesiono ją do służby sanitarnej i po przeszkoleniu w 1943 r. dostała rozkaz organizowania i szkolenia patroli sanitarnych. Po wyzwoleniu kierowała służbą zdrowia przy Komendzie Chorągwi ZHP. Pod koniec lat 40. usunięta z ZHP, nadal poświęcała się pracy z młodzieżą. Działała w PTTK, organizując wędrówki po Polsce. Zainicjowała wiele wystaw , m.in. „Życie i twórczość Adama Mickiewicza”, :Lublin miasto historyczne”, „ Powstanie Warszawskie”. Na początku lat 50. zmobilizowała zespół młodzieży do opracowania historii kościołów lubelskich. W latach 70. pracowała z młodzieżą trudną w świetlicach TPD. W 1946 r. podjęła pracę w „Permedii”, organizując tam teatr „Latarnia”, skupiający pracowników i ich dzieci. W następnych latach zorganizowała kolejne amatorskie zespoły: „Semaforek”, „Radar”, itd. Zespoły pod jej opieką objeżdżały miejscowości woj. lubelskiego, popularyzując literaturę dramatyczną. W 1964 r. podjęła pracę w Wojewódzkim Domu Kultury. Opracowywała teksty dla teatrów amatorskich, zbierała wiersze dla dzieci i legendy lubelskie. Dla uczczenia jej pamięci wmurowano tablicę pamiątkową w kościele św. Mikołaja na Czwartku z napisem: Przez całe życie służyła kulturze i ludziom.

Koterwas Zdzisław (1920-1943)
podchorąży Wojska Polskiego, uczestnik walk na Pomorzu we wrześniu 1939 r., więzień obozu w Gross-Rosen i obozu koncentracyjnego w Oranienburgu, gdzie został rozstrzelany.

Kamiński Stanisław (1919-1986)
ksiądz, profesor nauk filozoficznych. Ur. w Radzyniu Podlaskim, zm. we Fryburgu. Studia filozoficzno teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym w Janowie Podlaskim i w Siedlcach, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie. Następnie studiował na Wydziale Filozofii KUL. W 1970 r. uzyskał stopień profesora zwyczajnego. Od 1957 r. kierownik Katedry Metodologii Nauki Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej. Od 1977 r. do śmierci dziekan tego wydziału, członek komitetu redakcyjnego Encyklopedii katolickiej, a w latach 1982-85 jej redaktor naczelny; sekretarz generalny Towarzystwa Naukowego KUL (1957-63), członek Prezydium Komitetu Nauk Filozoficznych PAN, członek wielu towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych, przewodniczący senackiej komisji finansowej, wybitny pedagog, przyjaciel młodzieży. Pozostawił około 300 publikacji. Słowa depeszy przesłanej z okazji jego pogrzebu przez papieża Jana Pawła II najlepiej świadczą o autorytecie i osobowości zmarłego: Z całą wspólnotą KUL uczestniczę duchowo w pogrzebie ks. Prof. St. Kamińskiego – mojego przyjaciela, wybitnego naukowca, który trwale zapisał się w historii tej uczelni i polskiej nauki.

Laśkiewicz Teofil (1869-1925)
inżynier technolog, współwłaściciel zakładów mechanicznych E. Plage i T. Laśkiewicz. Ur. w Skierniewicach, zm. w Lublinie. Po ukończeniu studiów technicznych w Instytucie Technologicznym w Petersburgu osiadł w Lublinie i od 1900 r. był właścicielem zakładów mechanicznych, wpływając na ich dynamiczny rozwój. Zakłady posiadały własne biuro konstrukcyjne, produkowały kotły parowe, urządzenia dla gorzelni, cukrowni, browarów. Po I wojnie światowej uruchomiono dział lotniczy i budowano samoloty: wojskowe, pasażerskie, sportowe i szkolne. Samoloty, na licencji włoskiej i francuskiej, wykonywano z polskich materiałów. Jednocześnie w zakładach prowadzono remonty kotłów parowozowych oraz wytwarzano karoserie samochodowe.

Nerlo Henryk (1914-1989)
profesor nauk farmaceutycznych, społecznik, autor licznych prac naukowych, w tym monograficznych i wdrożeniowych z zakresu farmacji. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu w Poznaniu, pracownik łódzkiego wydziału farmaceutycznego. Od 1958 r. związany z Wydziałem Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Lublinie – jako dziekan i dyrektor Instytutu Analizy i Technologii Farmaceutycznej oraz kierownik Katedry i Zakładu Farmacji Stosowanej. Wieloletni (1961-84) przewodniczący Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, jego członek honorowy. Członek Rady Naukowej Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej oraz Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego i Komisji Farmakopei Polskiej.

Plewiński Erazm (1832-1916)
ziemianin, filantrop, założyciel szkoły rolniczej. Był właścicielem majątku Felin k. Lublina. Dzięki jego zapisowi Towarzystwo Rolnicze zakupiło od H. Wiercińskiego z Kijan 48 mórg ziemi z parkiem i pałacem. W dobrach tych, zgodnie z życzeniem ofiarodawcy, powstała w 1914 r. pierwsza męska szkoła rolnicza. Szkoła była czynna przez cały okres I wojny światowej.

Radziszewski Idzi (1871-1922)
ksiądz, działacz kościelny, doktor filozofii, założyciel i pierwszy rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Ur. w Bartoszewicach, zm. w Lublinie. W 1896 r. otrzymał święcenia kapłańskie, następnie udał się na Uniwersytet w Leuven (w Belgii), który ukończył w 1900 r., uzyskując stopień doktora filozofii. Po powrocie do kraju założył miesięcznik „Areneum Kapłańskie”. W marcu 1914 r. został rektorem Akademii Duchownej w Petersburgu. W 1918 r. po decyzji Konferencji Episkopatu Królestwa Polskiego, powołującej w Lublinie Uniwersytet Katolicki, został jego pierwszym rektorem.

Rybczyk Józef (1912-1983)
ksiądz, profesor prawa kanonicznego, uczestnik ruchu oporu, działacz społeczny i kościelny, związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, autor prac naukowych. Ur. w Holyoke (USA), zm. w Lublinie. Do Polski przybył w 1921 r. Absolwent UJ i KUL. W listopadzie 1939 r. aresztowany przez gestapo i więziony na Zamku Lubelskim. W okresie okupacji pracował w duszpasterstwie w Skalbmierzycach, Pińczowie i Proszowicach, prowadząc aktywną działalność społeczną i patriotyczną. Po wojnie pełnił różne funkcje w Kurii Biskupiej w Kielcach, a od 1950 r. pracował na KUL. Był więziony w latach 1952-56. W czasie 33-letniej pracy na KUL był m.in. członkiem Senatu Akademickiego. W 1971 r. został profesorem nadzwyczajnym. Pełnił wiele społecznych funkcji związanych z działalnością KUL, będąc w latach 1962-82 m.in. wiceprezesem Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół KUL i członkiem Towarzystwa Naukowego KUL oraz Lubelskiego Towarzystwa Naukowego.

Stein Wiktor (1899-1979)
profesor nauk medycznych. Ur. we Lwowie. Był synem lekarza med. W Rohatynie, tam też skończył szkołę w 1914 r. Od 1917 r. studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Wiedeńskiego, uzyskał doktorat w 1924 r. Po powrocie do kraju i nostryfikacji był promowany po raz drugi na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Staż na chirurgii i ginekologii odbył we Lwowie. W 1935 r. praktykował w paryskiej Klinice Neurologii. Po powrocie do kraju został ordynatorem Polikliniki Lwowskiej, w której pracował do wybuchu II wojny światowej. W latach 1928-36 był sekretarzem Towarzystwa Neurologiczno-Psychiatrycznego we Lwowie. Okres II wojny światowej spędził w Rumunii jako lekarz. Po repatriacji w 1946 r. pracował w Klinice Psychiatrycznej we Wrocławiu, a następnie jako ordynator Oddziału Neurologicznego Wojewódzkiego Szpitala Chorób Nerwowych. We wrześniu 1948 r. przeniósł się do Lublina do Kliniki i Katedry Neurologicznej Wydziału Lekarskiego UMCS. W 1957r. został profesorem zwyczajnym. W latach 1954-56 pełnił funkcję prorektora Akademii Medycznej. W tych latach był członkiem zwyczajnym Lubelskiego Towarzystwa Naukowego oraz honorowym członkiem Francuskiego Towarzystwa Neurologicznego, rzeczoznawcą naukowym CKK, członkiem Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia i Rady Naukowej Instytutu Neuropatologii PAN. Jako członek, a następnie przewodniczący Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Neurologów i Neurochirurgów brał udział w pracach komitetów redakcyjnych pism naukowych. Opublikował szereg artykułów, monografii, promocji, recenzji.

SEKTOR 19b

Doliński Gustaw (1846-1906)
lekarz, dziennikarz, społecznik, propagator fizycznego wychowania młodzieży, autor licznych odczytów i publikacji. Ur. w Polichnie, zm. w Lublinie. Był kolegą i przyjacielem szkolnym Bolesława Prusa. Ukończył studia medyczne w Warszawie. W tym okresie pisywał artykuły do dzienników warszawskich, m.in. „Tygodnika Ilustrowanego”. W 1873 r. wyjechał za granicę na praktykę. Po powrocie osiedlił się w Lublinie. Był jednym z najczynniejszych członków Towarzystwa Dobroczynności i Towarzystwa Lekarskiego w Lublinie. Pracował jako lekarz-położnik, jednocześnie interesując się metodami wychowawczymi. Prowadził na ten temat liczne odczyty, zachęcając do wychowania fizycznego młodzieży. Dzięki niemu otwarto w Lublinie w 1891 r. szkołę pływacką. Opublikował pracę Przegląd dziejów wychowania w Polsce.

Głowacki Leon Albert (1834-1907)
nauczyciel, działacz narodowościowy, uczestnik Powstania Styczniowego, brat Bolesława Prusa. Ur. w Hrubieszowie, zm. w Lublinie. Ukończył Wydział Historyczno-Filozoficzny Uniwersytetu Kijowskiego i rozpoczął pracę pedagogiczną w szkole powszechnej w Siedlcach, a następnie w Gimnazjum Męskim Klasycznym w Kielcach. Od 1857 r. prowadził działalność w związkach niepodległościowych. Był współzałożycielem Studenckiego Związku Trojnickiego. Należał do twórców Komitetu Miejskiego.

SEKTOR 20a

Malm Saturnina (1907-1982)
organizatorka indywidualnej pomocy dla więźniów obozu koncentracyjnego na Majdanku. W jej mieszkaniu odbywały się nieoficjalne spotkania więźniów z rodzinami, organizowane przez PCK. Używała pseud. „Mateczka”. Zm. w Lublinie.

Naumik Aleksander (1907-1973)
lekarz chirurg, organizator i wieloletni kierownik Kliniki Chirurgii Dziecięcej w Lublinie. Ur. w Chomiatyczach na Ziemi Wileńskiej, zm. w Lublinie. Dyplom lekarza uzyskał w 1933 r. na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. Do II wojny światowej pracował w Klinice Chirurgicznej USB w Wilnie. W 1939 r. uzyskał tytuł naukowy doktora medycyny. We wrześniu 1939 r. został ranny w działaniach wojennych. W 1940 r. z polecenia władz podziemia pracował na oddziałach chirurgicznych szpitali Litwy i Białorusi. W 1945 r. organizował szpitale powiatowe we Włodawie i Chełmie oraz Sanatorium Przeciwgruźlicze w Adampolu. Od 1949 r. zamieszkał w Lublinie. Z jego inicjatywy został rozbudowany oddział chirurgiczny w szpitalu Dzieciątka Jezus w Lublinie. W 1962 r. uzyskał habilitację. Był założycielem i wieloletnim prezesem Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Chirurgii Dziecięcej.

SEKTOR 20b

Chromiński Cyprian (1888-1970)
doktor medycyny, wychowawca kadry analityków medycznych w Lublinie. Był współorganizatorem Komitetu Lekarzy Lubelskich, mającego na celu niesienie pomocy więźniom Zamku Lubelskiego i obozu koncentracyjnego na Majdanku. Po wojnie był dyrektorem Państwowego Zakłady Higieny w Lublinie.

SEKTOR 21a

Koporska Helena (1867-1948)
jedna z najczynniejszych członkiń Lubelskiego Oddziału Związku Unarodowienia Szkół, członek PCK. Cały dorobek Biura Nauczycielskiego oddała na cele oświatowe. Sporządziła zielnik rzadszych roślin okolic Lublina i napisała o nich krótką rozprawę.

Lubieniecki Jan Henryk (1877-1947)
profesor nauk medycznych, jeden z organizatorów Wydziału Lekarskiego UMCS, autor licznych prac naukowych. Ur. w Czernihowie, zm. w Lublinie. Studia lekarskie ukończył na Uniwersytecie Kazańskim. W 1917 r. został profesorem i dyrektorem Kliniki Szpitalnej Terapeutycznej w Saratowie. Od 1921 r. pracował jako profesor na Uniwersytecie Poznańskim. Był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W okresie okupacji pracował w laboratorium analitycznym w Puławach. W listopadzie 1944 r. został mianowany profesorem zwyczajnym i dyrektorem I Kliniki Chorób Wewnętrznych UMCS. Zorganizował Wydział Lekarski UMCS i był jego pierwszym dziekanem. Autor 47 prac naukowych, doświadczalnych i klinicznych. Dominującym tematem jego zainteresowań był układ krążenia.

Mazurkiewicz Józef (1904-1977)
profesor nauk prawnych, uczestnik kampanii wrześniowej, autor licznych prac naukowych. Ur. w Krakowie, zm. w Lublinie. Studia prawnicze ukończył na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W połowie lat 30. praktykował jako adwokat w Lublinie. Po kampanii wrześniowej przebywał w niewoli do 1945 r. Po powrocie do Lublina otworzył kancelarię adwokacką, a następnie podjął pracę na KUL i UMCS. Od 1971 r. profesor zwyczajny. Interesował się szczególnie dziejami rzemiosła i cechów w Lublinie, wydając w 1956 r. pracę o jurydykach lubelskich. Przez wiele lat pełnił funkcję prezesa Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Lublinie.

Sobieszczański Kwiryn Rupert (1838-1913)
ziemianin, Ur. w Podlodowie, zm. w Konstantynowie. Za udział w Powstaniu Styczniowym na Lubelszczyźnie (Podlodów, Rachań) więziony w twierdzy w Zamościu. Po opuszczeniu więzienia wyjechał do Prus. Po powrocie osiedlił się w Konstantynowie k. Lublina. Buł zwolennikiem postępu w rolnictwie. Sprowadził do kraju pierwszą żniwiarkę mechaniczną, założył pierwszą krochmalnię. Brał czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym miasta; był organizatorem Towarzystwa Rolniczego w Lublinie i członkiem Towarzystwa Przyjaciół Teatru Polskiego.

SEKTOR 22a

Borkowski Stanisław (1916-1987)
inżynier, w okresie okupacji oficer AK, pseud. „Nowina”. W latach 1959-1981 pełnił społecznie funkcję prezesa zarządu Lubelskiego Oddziału Stowarzyszenia Elektryków Polskich, był współtwórcą zespołu rzeczoznawców, działał w komisji egzaminacyjnej, wykładał na kursach kwalifikacyjnych. Główny specjalista w Biurze Projektów Budownictwa Miejskiego „Miastoprojekt”, pracownik Lubelskiego Oddziału Elektryfikacji „Lubzel” i Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Energetycznego.

Dobrucki Stanisław (1862-1919)
lekarz chirurg, naczelny lekarz i ordynator oddziału chirurgicznego szpitala św. Wincentego à Paulo w Lublinie, członek honorowy Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego i Lubelskiego. Ur. w Szarogrodzie na Podolu, zm. w Lublinie. Studia lekarskie ukończył w Warszawie w 1886 r., dokształcał się w Pradze czeskiej i we Wrocławiu. W Lublinie urządził oddział chirurgiczny i sale operacyjne na wzór najlepszych klinik na Zachodzie, stosując najnowsze metody i sposoby operacyjne, łącznie z zasadami aseptyki. Był prezesem Lubelskiego Towarzystwa Lekarskiego, członkiem Towarzystwa „Muzeum Lubelskie”. Autor kilkunastu prac naukowych, zwłaszcza z dziedziny chirurgii.

SEKTOR 22b

Borkowski Julian (1887-1964)
prawnik, pedagog, sędzia, notariusz, adwokat, lektor KUL, działacz społeczny i niepodległościowy, prezes Rady Szkolnej Towarzystwa Przyjaciół KUL, Towarzystwa Kredytowego Miejskiego, bojownik POW, ochotnik Wojska Polskiego, członek władz AK. Kawaler orderów, krzyży i medali RP.

Jaroszewiczowa z Nawroczyńskich Aleksandra (1874-1914)
wnuczka Stanisława Moniuszki.

Łosakiewicz Janina (1884-1963)
pianistka, pedagog. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Ukończyła Seminarium Pedagogiczne w Warszawie, otrzymując wykształcenie muzyczne. W 1917 r. przeniosła się do Lublina, Ukończyła w Lubelskim Instytucie Muzycznym. Po wybuchu II wojny światowej pracowała w szkolnictwie. Występowała również jako solistka na koncertach kameralnych. Od 1947 r. była dyrektorem Szkoły Muzycznej w Lublinie. Wprowadziła zwyczaj urządzania przez młodzież koncertów w zakładach pracy.

Salkowska Jadwiga Maria (1873-1930)
działała w Lubelskim Oddziale Towarzystwa „Światło”, organizowała wieczornice teatralne i obchody okolicznościowe. Jej córka była żoną ministra Becka. Pochowana z mężem Wacławem, adwokatem, byłym prezesem Rady Adwokackiej w Lublinie, zmarłym w 1952 r.

Ślaska Eugenia z d. Górczak (1899-1973)
Nauczycielka, żołnierz Armii Krajowej. Zm. w Lublinie. Absolwentka Wydziału Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Nauczycielka w szkole podstawowej w Parczewie, członek „Macierzy Szkolnej”. W latach okupacji działała w szeregach AK, prowadząc instruktaż grup sanitarnych. Ukrywała się pod pseud. „Kasia”.

Ślaski Roman (1886-1963)
uczestnik walk o szkołę polską w 1905 r., współinicjator pożyczki amerykańskiej w 1924 r., przeznaczonej na rozwój inwestycji komunalnych, Prezydent m. Lublina. Ur. w Wyżniance k. Kraśnika, zm. w Lublinie. Absolwent Wydziału Nauk Politycznych oraz Wydziału Księgowości Wyższej Szkoły Przemysłowej w Brukseli. Za udział w strajku szkolnym w 1905 r. aresztowany i więziony na Zamku Lubelskim. W latach 1917-39 pracował w Zarządzie Miasta, a od 10.09.1939 r. pełnił funkcję prezydenta. W 1941 r. został usunięty ze stanowiska i więziony. Po wyzwoleniu powrócił do pracy w samorządzie miasta. Autor publikacji Pierwsza Rada Miejska w Lublinie. Będąc na emeryturze opracował Kronikę miasta Lublina, opublikowaną w zeszytach PAN.

SEKTOR 23a

Hera Konstanty (1841-1913)
przemysłowiec, farbiarz. Ur. w Lublinie, zm. w Urlach pod Warszawą, pochowany w Lublinie. Brał udział w młodzieżowych ruchach niepodległościowych, za co został uwięziony. Po powstaniu 1863 r. wyjechał za granicę i tam kształcił się w zawodzie farbiarza. Po powrocie do kraju aresztowano go ponownie i osadzono na pół roku na Zamku Lubelskim. Po zwolnieniu poświęcił się pracy zawodowej i społecznej. Należał do założycieli Kasy Pożyczkowej Przemysłowców Lubelskich i był jej długoletnim skarbnikiem. Był czynnym działaczem Komitetu Założycielskiego Szkoły Handlowej Męskiej w Lublinie, Rady Opiekuńczej Szkoły Rzemieślniczej im. Syroczyńskiego, fundatorem łóżka w szpitalu dziecięcym przy ul. Staszica i filantropem Lubelskiego Domu Zarobkowego.

Kozłowski Tadeusz Eugeniusz (1904-1941)
inżynier, żołnierz, porucznik Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej, jeden z organizatorów ruchu oporu. Ur. w Lublinie, zginął w Oświęcimiu. Autor projektu zasklepienia Czechówki na odcinku staromiejskim. Do harcerstwa wstąpił w 1917 r. W następnych latach pełnił funkcję m.in. komendanta chorągwi. Od 1938 r. był komendantem Pogotowia Wojennego Harcerzy. Niezwykle starannie przeprowadził organizację pogotowia, powołując jednostki specjalne, oddziały gońców pieszych, rowerowych, przewodników, kierowników motorowych, telegrafistów, krótkofalowców, oddziały pierwszej pomocy. W kampanii wrześniowej uczestniczył jako oficer rezerwy. W październiku 1939 r. przeprowadził odprawę instruktorów, wskazując na główne założenia pracy harcerskiej podczas okupacji. 23 IX 1940 r. został aresztowany przez gestapo za konspiracyjną działalność harcerską. Zginął w obozie w koncentracyjnym w Oświęcimiu. Urnę z prochami sprowadzono do Lublina.

Magierska Zofia Danuta z d. Janowska (1910-1984)
bibliotekarka, żołnierz Armii Krajowej, komendantka Lubelskiej Chorągwi Harcerek; podczas działalności konspiracyjnej używała pseud. „Weronika”, „Aniela”. Ur. na Wileńszczyźnie, zm. w Lublinie.

Magierski Stanisław (1904-1957)
farmaceuta, żołnierz Armii Krajowej, autor pieśni partyzanckich: Dziś do ciebie przyjść nie mogę, Na polance błyszczy rosa, pisanych dla oddziałów AK. Piosenki były układane na konspiracyjnych zebraniach w mieszkaniu pp. Koseckich przy ul. Bernardyńskiej w Lublinie. Po II wojnie światowej pracował w Spółdzielni „Permedia”, w której działał zespół amatorski „Latarnia”. Przez pewien czas był opiekunem zespołu i tworzył dla niego piosenki.

Pieczyrak Roman (1883-1959)
prawnik, naczelnik Wydziału Gospodarczego Magistratu Lubelskiego przed II wojną światową i w początkowym okresie okupacji niemieckiej, bojownik o wyzwolenie Polski spod zaboru carskiego. Brał udział w walkach z carską żandarmerią z Zawierciu, Częstochowie i Kielcach. Więzień Cytadeli Warszawskiej, zesłaniec polityczny na Syberię. Do Polski powrócił w 1918 r. W 1941 r. zorganizował przewiezienie z muzeum przy ul. Narutowicza i ukrycie w szopach taborów miejskich na ul. Elektrycznej dwóch dzieł Jana Matejki: Kazania Piotra Skargi i Bitwy pod Grunwaldem. Bitwa pod Grunwaldem była szczególnie poszukiwana przez hitlerowców, za wskazanie miejsca jej ukrycia wyznaczono nagrodę 2 000 000 marek. Po wojnie został kierownikiem Wydziału Budownictwa Zarządu Miejskiego, a następnie Wydziału Pomocy Wojennej. 17 X 1944 r wspólnie z H. Krzesińskim z Urzędu Miejskiego wskazali miejsce przechowywania obrazów.

Raabe Henryk (1882-1951)
profesor nauk biologicznych, zoolog, działacz społeczny i polityczny, organizator i pierwszy rektor UMCS, autor licznych prac naukowych. Ur. w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po ukończeniu studiów pracował jako asystent w Zakładzie Zoologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W okresie 1919-39 był nauczycielem warszawskich szkół średnich i pracownikiem naukowym, m.in. Instytutu Oceanografii w Monako. Od 1926 r. członek PPS. W 1939 r. osiedlił się we Lwowie, obejmując stanowisko profesora na Uniwersytecie Jana Kazimierza. W latach 1941-44 ukrywał się przed Niemcami. 1 VIII 1944 r. przyjechał do Lublina, rozpoczynając prace organizacyjne przy powołaniu Uniwersytetu. Był posłem na sejm w latach 1947-50 oraz ambasadorem w Moskwie (1945-46). Zasługą profesora było powołania wydawnictwa UMCS „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”. Donosy i intrygi a także rozczarowania ideowe w okresie wypaczeń spowodowały pogorszenie stosunków profesora z partią i władzami. W sierpniu 1948 r. został zwolniony ze stanowiska rektora, odsunięto go od pracy z młodzieżą, odebrano legitymację PPS, a w 1949 r. przeniesiono na wcześniejszą emeryturę. Za ogromny dorobek naukowy w 1947 r. otrzymał honorowe członkostwo Academii Culturale Adritica z siedzibą w Mediolanie, a w 1949 r. członkostwo The New York Academy of Science.

SEKTOR 23b

Modrzewska Janina (1904-1943)
więźniarka obozu koncentracyjnego na Majdanku, udzielała pomocy współwięźniom przebywającym w szpitalu obozowym (rewirze). Znana jako „Ciocia Szmatka”. Zaraziła się tyfusem i podzieliła los tysięcy ofiar Majdanka. Mogiła symboliczna.

SEKTOR 24

Bartkiewicz Zygmunt (1897-1987)
artysta malarz. Ur. w Wąwolnicy, zm. śmiercią tragiczną w czasie pożaru swojej pracowni. Ukończył Szkołę Malarstwa i Rysunku Konrada Krzyżanowskiego. W latach 20. wraz z Henrykiem Wiercińskim założył Szkołę Malarstwa, Rysunku i Rzeźby w Lublinie przy ul. Grodzkiej. Był jednym ze współorganizatorów Związku Artystów Plastyków w Lublinie. Swoje prace wystawiał w Lublinie. Swoje prace wystawiał w Lublinie, Warszawie i Krakowie. Autor licznych widoków Kazimierza, Lublina i jego okolic.

Bartoszewski Konrad Czesław (1914-1987)
Działacz konspiracyjny ZWZ i AK w okresie okupacji hitlerowskiej, pseud. „Wir”. Komendant rejonu Józefów – Biłgoraj, inicjator szeregu akcji dywersyjnych oraz walk w okolicach Krasnobrodu, Budzynia, organizator leśnego oddziału szkoleniowego, tzw. Kursu Młodszych Dowódców Piechoty w 1943 r. Ur. w Baranówce na Wołyniu, zm. w Lublinie. Ukończył Wydział Filozoficzny na Uniwersytecie im. J. Piłsudskiego w Warszawie. W 1939 r. odbył kampanię wrześniową w 7 Pułku Piechoty Legionów. Od X 1939 r. ukrywał się u rodziców w Józefowie Biłgorajskim, podejmując działalność konspiracyjną. W związku z wysiedleniem Zamojszczyzny zorganizował akcję dywersyjną na linii kolejowej Zawada – Rawa Ruska. Zmoblizowane przez niego oddziały stoczyły szereg potyczek z Niemcami przeprowadzającymi pacyfikację. W 1943 r. aresztowany przez żandarmerię niemiecką i policję granatową, ale już po kilku godzinach uwolniony przez oddział kompanii AK pod dowództwem „Selima” (Czesława Murzacza). W odwecie Niemcy rozstrzelali na Rynku w Józefowie jego rodzinę i spalili dom. W 1944 r. w czasie realizacji planu „Burza” pełnił obowiązki dowódcy II Batalionu AK. Po wyzwoleniu, do czasu demobilzacji, był członkiem oddziału leśnego. Po ujawnieniu się pracował w bibliotece Narodowej w Warszawie i Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, w Naczelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków. W 1952 r. przeniósł się do Radomia. W listopadzie tego roku został aresztowany i skazany na 6 lat więzienia. Z powodu amnestii złego stanu zdrowia w 1954 r. opuścił więzienie. Podjął pracę jako robotnik w kopalni rudy w Niekłaniu Wielkim, pow. Końskie. Od września 1957 r. pracował jako nauczyciel, a następnie awansował na stanowisko dyrektora Szkoły Ogólnokształcącej przy Sanatorium Rehabilitayjno-Ortopedycznym we Wrocławiu. W 199 r. uzyskał na Uniwersytecie Wrocławskim stopień doktora nauk humanistycznych i podjął pracę w redakcji Encyklopedii katolickiej. Odznaczony m. in. 2-krotnie Krzyżem Walecznych i Krzyżem Armii Krajowej oraz Złotym Krzyżem Papieskim nadanym mu przez Jana Pawła II. Pomnik na cmentarzu ufundowali żołnierze 9 Pułku AK Ziemi Zamojskiej z piaskowca józefowskiego z kamieniołomów, w których się ukrywał.

Brankiewicz Władysław (1851-1929)
muzyk organista. Zm. w Lublinie. Był organistą w kościele pw. św. Jana Ewangelisty i Jana Chrzciciela (katedralnym). Napisał poemat symfoniczny Lublin do wierszy W. Barwickiego. Był autorem opery osnutej na tle poematu Grażyna Adama Mickiewicza. W 1900 r. otrzymał pierwszą nagrodę w Chicago za utwór Missa Solemnis poświęcony św. Wojciechowi.

Litwiniuk Kazimiera z d. Dąbrowska (1900-1973)
lekarz, działaczka społeczna, żołnierz Armii Krajowej. Ur. we wsi Płoska na Podolu, zm. w Lublinie. Przed I wojną światową osiadła w Lublinie. Od 1914 r. należała do skautów, a następnie wstąpiła do tajnej organizacji młodzieżowej. Studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, była słuchaczką Wyższej Szkoły Nauk Politycznych. W 1939 r. uzyskała w Poznaniu dyplom lekarza i we wrześniu tego roku podjęła pracę w szpitalach w Lublinie. W czasie okupacji prowadziła działalność konspiracyjną pod pseud. „Mira” w Wojskowej Służbie kobiet AK, organizując drużyny sanitarne i wykładając na tajnych kursach sanitarnych. Aresztowana w lipcu 1944 r. W pierwszych latach po wojnie była inicjatorką rozpowszechniania badań rentgenowskich oraz dziecięcej poradni przeciwgruźliczej. Pełniła liczne funkcje społeczne; przewodniczącej Ligi Kobiet i Miejskiego Społecznego komitetu Przeciwalkoholowego, członka Rady Miejskiej.

SEKTOR 25a

Arciszowa Wacława (1870-1953)
nauczycielka, założycielka czteroklasowej żeńskiej szkoły ogółnokształcącej z językiem polskim w Lublinie (1912 r.), w której uczyli znakomici nauczyciele, m. in. pedagodzy tej miary co: Feliks Araszkiewicz i Julian Krzyżanowski. Ur. w Pauliowie k. Nałęczowa, w rodzinie byłego zesłańca politycznego. Jej rodzona siostra, Faustyna Morzycka była najbliższą współpracowniczką Stefana Żeromskiego w Uniwersytecie Ludowym, w organizacji oświatowej „Światło” oraz w PPS. Wacławę Arciszową także łączyły serdeczne stosunki z rodziną Żeromskich, a jej dwaj synowie Wacław i Tadeusz, późniejsi legioniści, byli towarzyszami zabaw dziecięcych Adama Żeromskiego. Od 1906 r. należała do Związku Kobiet Polskich, zalegalizowanego w Lublinie w 1908 r. Po wejściu wojsk legionowych do Lublina w 1916 r. wszystkie uczennice liceum Arciszowej, za aprobatą przełożonej, nałożyły białe czapki z amarantowym otokiem i przypięły amarantowe kokardy do białych bluzek jako symbol patriotyzmu. Ten strój na wiele lat, bo aż do 1946 r. stał się szkolnym mundurkiem.

Freytag Józef (1898-1973)
doktor nauk medycznych. Ur. i zm. w Lublinie. Dyplom doktora nauk lekarskich uzyskał na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w 1925 r. Następnie odbył studia uzupełniające w Wiedniu. W latach 1925-28 pracował w Klinice Uniwersytetu Jagiellońskiego. Następnie powrócił do Lublina i w latach 1930-50 pracował w Szpitalu Dziecięcym im. Vetterów jako ordynator i równocześnie rejonowy lekarz Kasy Chorych, a następnie jej naczelnik. W latach 1946-51 pełnił również funkcję kierownika Katedry Medycyny Zapobiegawczej Wydziału Lekarskiego UMCS, a od 1951-54 wykładał organizację ochrony zdrowia na Akademii Medycznej w Lublinie. W 1951 r. został mianowany wicedyrektorem Instytutu Medycyny Pracy i Higieny Wsi w Lublinie i jednocześnie kierownikiem Zakładu Higieny Pracy Mechanizatorów Rolnictwa tegoż Instytutu.

Opieńska-Blauth Janina (1896-1987)
profesor UMCS, doktor chemii. Ur. w Żółkwi pod Lwowem. Kształciła się we Lwowie. W czasie I wojny światowej, ewakuowana wraz z rodziną, przebywała w Czechach, gdzie udzielała korepetycji, pracując społecznie w organizacji harcerskiej. Po powrocie w 1915 r. zapisała się na Wydział Matematyczno-Przyrodniczy UJ w Krakowie. Aktywnie uczestniczyła w ruchu niepodległościowym, kierując IV Krakowską Drużyną Harcerską. W 1918 r. będąc na IV roku studiów, podjęła pracę, początkowo w Zakładzie Chemii Lekarskiej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a następnie w Katedrze Chemii Fizjologicznej Uniwersytetu Warszawskiego. W 1923 r. uzyskała stopień doktorski. W latach 1924-25 pracowała w Państwowym Seminarium Żeńskim w Toruniu jako nauczycielka fizyki, chemii i wychowania fizycznego. W 1935 r. powróciła do Warszawy, prowadząc badania nad zastosowaniem niektórych metod chemicznych w medycynie sądowej w Państwowym Zakładzie Higieny. Wkrótce przeszła do Zakładu Biochemii PZH. Jednocześnie działała w oświacie pozaszkolnej w Warszawie. Ogłosiła 8 prac naukowych. Współpracowała z redakcją pisma „Przyroda i Technika”. Po wybuchu II wojny światowej przeniosła się do Lwowa i podjęła pracę w Zakładzie Chemii Fizjologicznej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Po zajęciu miasta przez wojska niemieckie wyjechała do Warszawy i pracowała w prywatnej firmie analiz. Uczestniczyła w powstaniu i dostała się do obozu w Pruszkowie. W 1944 r., namówiona przez prof. Ludwika Hirszfelda, przyjechała do Lublina i od 1945 r. brała czynny udział w organizacji Zakładu Chemii Fizjologicznej na Wydziale Lekarskim UMCS. W 1956 r. uzyskała tytuł profesora zwyczajnego. Pod jej kierunkiem opublikowano szereg, w tym czasie pionierskich, prac dotyczących analizy niektórych kwasów organicznych, aminokwasów i węglowodanów. Współpracowała z Kliniką Pediatryczną, brała czynny udział w organizowaniu Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, którego była honorowym członkiem. W latach 1946-49 była prodziekanem Wydziału Lekarskiego, a w latach 1956-59 i 1962-65 prorektorem AM w Lublinie. Reprezentowała uczelnię w Komisji Biochemicznej przy Ministrze Zdrowia i Opieki Społecznej, Komitecie Biochemicznym Polskiej Akademii Nauk, Radzie Naukowej Instytutu Biochemii i Biofizyki, w Instytucie Żywności i Żywienia. W uznaniu całokształtu jej pracy akademia Medyczna w Lublinie przyznała jej w 1983 r. tytuł doktora honoris causa. Była autorką bardzo ciekawych wspomnień, opublikowanych przez Wydawnictwo Lubelskie w 1989 r.

Torończyk Jerzy (1920-1971)
scenograf i dyrektor Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie. Nauki pobierał w studium dramatycznym w Grodnie. We wrześniu 1944 r. pracował w teatrze Wojska Polskiego, z którego został zaangażowany do Państwowego Teatru Dramatycznego w Lublinie. Wprowadził nowy styl scenografii do tego teatru. Oprócz scenografii projektował wnętrza instytucji kulturalnych, m. in. Muzeum J. Czechowicza, Muzeum Ruchu Spółdzielczego w Nałęczowie, salę widowiskową Garnizonowego klubu Oficerskiego w Lublinie.

SEKTOR 25b

Chmielarczyk Maksymilian (1891-1953)
artysta dramatyczny, reżyser i aktor, jeden z organizatorów powojennego życia kulturalnego w Lublinie. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Debiutował w 1911 r. w Teatrze Małym w Warszawie. W 1914 r. został wywieziony w głąb Rosji, gdzie stworzył zespół dramatyczny dla licznej kolonii polskiej. Wędrując po Syberii organizował polskie zespoły teatralne. W 1922 r. powrócił do kraju i w obozie izolacyjnym w Dęblinie założył Teatr Żołnierski. Od 1922 r. reżyserował i występował na różnych scenach, przede wszystkim teatrów krakowskich. W okresie okupacji przebywał w Lublinie i Biłgoraju. W 1944 r. był jednym z organizatorów Związku Artystów Scen Polskich i jego pierwszym prezesem. Od 1945 r. występował w Teatrze Miejskim (ob. Teatrze im. J. Osterwy), będąc od 1949 r. był jego dyrektorem.

Klepacki Witold (1897-1960)
prof. nauk medycznych, jeden z organizatorów Wydziału Lekarskiego w Lublinie, kierownik Kliniki Chorób Dzieci, prodziekan Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej, delegat Instytutu Medycyny Pracy i Higieny Wsi do Polskiego Komitetu UNICEF w Warszawie, członek Rady Naukowej Instytutu Matki i Dziecka. Ur. w Krakowie. Ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w 1922 r. Od VIII 1914 r. do V 1915 r. brał udział w kampanii wojennej I Pułku Legionów Polskich na froncie wschodnim. W okresie 28 I 1918 – 1 V 1919 walczył na froncie lwowskim w Ochotniczym Baonie Akademickim. W latach 1919-20 prowadził pracownię analityczną na Oddz. Zakaźnym Szpitala św. Łazarza w Krakowie. W czerwcu 1920 r. został wysłany do Nowego Sącza jako zastępca lekarza powiatowego. W 1921 r. pracował w Zakładzie Anatomii Patologicznej UJ. W 1927 r. objął stanowisko dyrektora Szpitala Dziecięcego w Lublinie. W 1938 r. wyjechał do Anglii i tam praktykował w London Hospital. Po 1944 r. poświęcił się pracy przy organizacji Wydziału Lekarskiego. Był inicjatorem założenia Kasy Samopomocy Koleżeńskiej i wieloletnim prezesem Lubelskiego Towarzystwa Lekarskiego.

Sękowski Modest (1920-1959)
założyciel spółdzielni dla niewidomych, propagator aktywnego trybu życia wśród niewidomych. Ur. w Lubardzu k .Ciechanowa, zm. w Lublinie. Po nieszczęśliwym wypadku w dzieciństwie utracił wzrok i wychował się w Instytucie Niewidomych w Laskach. Przybył do Lublina po II wojnie światowej. W 1946 r. założył spółdzielnię niewidomych, będąc nie tylko jej prezesem, ale także serdecznym opiekunem. Po raz pierwszy niewidomi zaczęli produkować m. in. części elektroniczne. Był jednym z organizatorów lubelskiego okręgu Polskiego Związku Niewidomych. W 1951 r. ukończył studia na Wydziale Historii UMCS. Zajączkowski Adam (1877 1942) Dziennikarz, oficer Związku Walki Zbrojnej, członek Związku Legionistów. Założyciel czasopisma „Nowa Ziemia Lubelska”. Zm. w Lublinie.

SEKTOR 26

Garbaczewski Marcin (1869-1948)
lekarz, społecznik, patriota. Ur. w Siedlcach, zm. w Lublinie. Studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Za działalność w organizacji niepodległościowej został aresztowany i osadzony w Cytadeli. Po opuszczeniu więzienia w 1897 r. wyjechał do Dorpatu, gdzie skończył studia lekarskie i jako młody lekarz osiedlił się w Lublinie. W 1899 r. przeniósł się do Turobina. Prowadził tam pracę społeczną i oświatową. W 1914 r. został powtórnie aresztowany i osadzony na Zamku Lubelskim. Po opuszczeniu więzienia osiedlił się z rodziną w Lublinie. W 1915 r. został wybrany Prezesem Towarzystwa do Walki z Gruźlicą, a w 1916 r. lekarzem miejskim i kierownikiem Wydziału Zdrowia Publicznego przy Zarządzie Miejskim m. Lublina. Był jednym z założycieli i długoletnim prezesem „Żłobka Dziennego”, dożywotnim prezesem gimnazjum prywatnego „Szkoły Batorego”, założycielem i długoletnim członkiem zarządu Stowarzyszenia Spożywców „Jutrzenka” w Turobinie i zarządu Towarzystwa „Pogotowie Ratunkowe”. Brał czynny udział w pracach zarządu Stowarzyszenia Przyjaciół Nauk, zarządów Biblioteki im. Łopacińskiego i Muzeum Lubelskiego. Był szefem Oddziału Lubelskiego PCK i członkiem Komitetu Odbudowy Katedry Lubelskiej. Leczył bezpłatnie studentów „Bratniej Pomocy” obu uniwersytetów lubelskich oraz dzieci wychowujące się w zakładzie św. Marii oraz wszystkich biednych, pozostających pod opieką Towarzystwa Pań Miłosierdzia i „Caritasu”.

Jankowski Paweł (1875-1919)
lekarz, społecznik, pierwszy dyrektor szpitala dziecięcego w Lublinie, syn powstańca. Ur. na zesłaniu, zm. w Lublinie. Był członkiem Tymczasowej Rady Stanu Komisji Wojskowej i Komisji Zdrowia oraz współzałożycielem Lubelskiej Spółdzielni Spożywczej. Współpracował ze Stefanem Żeromskim w Towarzystwie „Światło” oraz przy założeniu Szkoły Rolniczej (dla dziewcząt wiejskich) w Krasieninie. Był redaktorem „Kuriera Lubelskiego”. Pracując w zawodzie lekarskim, stał się pionierem zabiegów ortopedycznych. Przez wiele lat pełnił funkcję lekarza fabrycznego w Lublinie.

Modrzewski Jan Ignacy (1869-1962)
Doktor medycyny. Ur. w Siedlcach. Medycynę studiował na Uniwersytecie Warszawskim, po uzyskaniu dyplomu wyjechał na dwa lata do Paryża i Wiednia. W 1895 r. osiadł w Lublinie i tu rozpoczął ponad sześćdziesięcioletnią praktykę medyczną. Początkowo był ordynatorem oddziału chirurgicznego Szpitala Żydowskiego, a następnie szpitala św. Wincentego à Paulo. Brał udział, jako lekarz chirurg, w trzech wojnach: rosyjsko-japońskiej, I wojnie światowej i w wojnie polsko-radzieckiej. Do szpitala powrócił w 1920 r. i pracował w nim przez cały okres międzywojenny, awansując w 1930 r. na stanowisko dyrektora. Na początku 1940 r. został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu na Zamku Lubelskim. Po wyjściu z więzienia do końca okupacji hitlerowskiej pracował w przychodni chirurgicznej Kasy Chorych. 22 VII 1944 r., po masakrze więźniów politycznych na Zamku Lubelskim, zorganizował pomoc lekarską. W 1946 r. rozpoczął pracę w Ubezpieczani Społecznej. W 1958 r. przeszedł na emeryturę. Od 1896 r. był aktywnym działaczem Lubelskiego Towarzystwa Lekarskiego. Był również prezesem Lubelskiej Izby Lekarskiej. W latach 1934-39 radny m. Lublina. Sejm powierzył mu godność członka Trybunału Stanu. Został też wybrany na senatora województwa lubelskiego. Pracował społecznie do końca życia.

SEKTOR 27

Korsak Aleksander (1854-1921)
ziemianin, Prezydent m. Siedlce, w latach 1911-15 Prezydent m . Lublina. Zm. w Lublinie.

Piątkowski Stanisław (1914-1988)
lekarz ortopeda, profesor, twórca lubelskiej ortopedii, organizator i wieloletni kierownik Katedry i Kliniki Ortopedii AM. Ur. W Hrubieszowie, zm. W Lublinie. Ukończył studia na wydziale lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Dyplom lekarza uzyskał w 1940 r. Na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1945-51 pracował w Klinice Ortopedycznej Uniwersytetu Poznańskiego. Od 1954 r. W Lublinie. Założyciel i wieloletni przewodniczący Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. W latach 1964-66 dziekan Wydziału Lekarskiego AM, a w okresie 1969-72 prorektor Akademii Medycznej. Opublikował ponad 100 prac naukowych.

Tołwiński Władysław (1853-1933)
lekarz, działacz społeczny, wieloletni prezes Oddziału Lubelskiego Warszawskiego Towarzystwa Higienicznego, prezes Lubelskiego Towarzystwa Lekarskiego, autor licznych prac naukowych, dotyczących przeważnie regionu lubelskiego. Ur. i zm. w Lublinie. Studia lekarskie ukończył na Uniwersytecie Warszawskim w 1875 r. Od 1879 r. był lekarzem powiatu lubartowskiego, a od 1898 r. powiatu lubelskiego. Interesował się higieną społeczną, higieną szkolną, szczepieniami zapobiegawczymi, szczególnie przeciw ospie.

Zajączkowski Mieczysław (1894-1919)
student politechniki, porucznik adiutant I Pułku Strzelców Wielkopolskich, porucznik Korpusu Polskiego, kawaler orderów. Poległ w obronie ojczyzny 13 XII.

Zamorowski Henryk (1898-1980)
inżynier budownictwa, autor opracowań głównych konstrukcji wielu budynków Starego Miasta w Lublinie, budynku biblioteki KUL przy ul. Chopina, budynku Urzędu Wojewódzkiego przy ul. 22 Lipca 4, budynku NOT przy ul. Skłodowskiej, budynku KW PZPR. Zasłużony wychowawca i nauczyciel Państwowej Szkoły Budownictwa w Lublinie. W czasie okupacji pełnił funkcję naczelnika Wydziału Budownictwa Zarządu Miejskiego w Lublinie. Dostał wówczas polecenie od starosty Kreye, aby usunąć z Rynku Starego Miasta pomnik Jana Kochanowskiego. W porozumieniu z kamieniarzem Stanisławem Lisem zorganizował ukrycie pomnika w wykopie ulicznym.

SEKTOR 28

Czuma Ignacy (1891-1963)
profesor KUL, poseł na sejm 1930-35, więzień polityczny 1939-40 i 1950-53, szambelan papieża Piusa XII. Ur. w Niepołomicach, zm. w Lublinie.

Kędzierski Ignacy ( 1891-1980)
architekt, projektant budowy nowych arterii komunikacyjnych miasta i dzielnic przemysłowych. Zm. w Lublinie. Był jednym z inicjatorów powołania w 1926 r. w Lublinie Koła Architektów i jego pierwszym przewodniczącym. Według jego projektów zrealizowano arterie komunikacyjne miasta: Aleje Racławickie i Aleje Zygmuntowskie. Pod jego kierunkiem dokonano po I wojnie światowej odrestaurowania gmachu teatru przy ul. Narutowicza. Według jego projektów wybudowano budynek Izby Skarbowej (obecnie Wojewódzki) i gmach Bobolanum (obecnie Okręgowy Szpital Wojskowy). Od 1944 r. pełnił funkcję architekta miejskiego.

Kuncewiczowa Cecylia (1869-1951)
nauczycielka języka polskiego w Żeńskiej Szkole Handlowej w Lubinie, dyrektorka seminarium Nauczycielskiego w Zamościu, organizatorka szkół polskich we Francji i Brazylii. W tym grobie pochowana jest również Mirosława Anna Kuncewicz Mazurkowa (1896-1982) doktor medycyny, założycielka harcerstwa na Lubelszczyżnie.

Małunowicz Leokadia (1910-1980)
profesor nauk humanistycznych, przez blisko 30 lat pracownik KUL, kierownik Sekcji Filologii Klasycznej, współtwórca i wieloletni kierownik Międzywydziałowego Zakładu Badań nad Antykiem Chrześcijańskim, utworzonym przy pomocy kardynała Wojtyły, przewodnicząca Senackiej komisji ds. kontaktów z Instytucjami Naukowymi Zagranicą i Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół KUL, członek Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Lubelskiego Naukowego Towarzystwa Association Internationale d’Etiudes Patristiques, dwóch komisji PAN. Ur. w Baku, zm. w Lublinie. Ukończyła Wydział Filologii Klasycznej na Uniwersytecie im. S. Batorego w Wilnie. W tym czasie była już współredaktorką czasopisma katolickiego „Pa”. Po odbyciu rocznych studiów we Włoszech w Ponticio Instituto du Archologio Christione w Rzymie uzyskała stopień bakałarza. Była uczestnikiem międzynarodowych kongresów w Toronto i Oxfordzie. W czasie okupacji hitlerowskiej, dwukrotnie więziona w obozach, prowadziła tam tajne nauczanie. Była autorką wstępu do odręcznika łaciny kościelnej i chrześcijańskiej oraz licznych artykułów drukowanych w „Rocznikach Humanistycznych” i innych pismach naukowych. O wielkim autorytecie zmarłej świadczy list z wyrazami pamięci, który otrzymała od papieża Jana Pawła II przed swoją śmiercią.

Sobolewska Michalina (1877-1951)
założycielka gimnazjum ogólnokształcącego oraz szkoły o profilu handlowym, wychowawczyni wielu pokoleń młodzieży, społecznik. Ur. i zm. w Lublinie. Po ukończeniu Szkoły Wawelberga i Rotwanda w Lublinie zakupiła kamienicę przy ul. Foksal (obecnie 1 Maja), w której otworzyła w 1928 r. gimnazjum ogólnokształcące oraz szkołę o profilu handlowym. W szkołach tych kształciła przede wszystkim młodzież pochodzenia robotniczo-chłopskiego. Popierała przedsięwzięcia związane z rozwojem Lublina, udzielając znacznego wsparcia finansowego.

Wyleżyński Adam (1880-1954)
muzyk, dyrygent Filharmoni Lubelskiej w latach 1948-50, nauczyciel Średniej Szkoły Muzycznej im. Karola Lipińskiego w Lublinie. Ur. w Warszawie, zm. w Lublinie. Ukończył Konserwatorium Muzyczne w Warszawie, a następnie w Lipsku. W 1909 r. przeniósł się do Lublina i przez rok był dyrektorem Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego. W 1910 r. wyjechał do Wilna i tam pełnił funkcję dyrektora Towarzystwa muzycznego i równocześnie dyrygenta Wileńskiej Orkiestry Symfonicznej. W 1922 r. został mianowany dyrektorem Konserwatorium muzycznego w Wilnie, na tym stanowisku pozostawał do 1935 r., po czym przeniósł się do Grodna na stanowisko dyrektora Instytutu Muzycznego. W latach 1937-39 powierzono mu kierownictwo muzyczne w Polskim Radiu w Wilnie. W 1946 r. powrócił do Lublina. Pochowany z żoną śpiewaczką, znaną w Lublinie nauczycielką śpiewu Marią z Tomaszewskich primo voto Borer, ur. w 1902 r. w Garbowie, pow. puławski, zm. w 1977 r. w Lublinie.

SEKTOR 29a

Chmielewski Gracjan (1840-1930)
nauczyciel, uczestnik Powstania Styczniowego, założyciel Gimnazjum im. S. Staszica. Ur. w Kraśniku, zm. w Wymysłowie. Podczas Powstania Styczniowego walczył m. in. w oddziałach Leona Frankowskiego i Mariana Langiewicza. Brał udział w bitwach pod Kaniwolą, Chruśliną, Żyrzynem. Po powstaniu przebywał pod nadzorem policji. Ukończył Szkołę Główną w Warszawie, gdzie następnie podjął pracę pedagogiczną. W 1905 r. osiedlił się w Lublinie. Założył Gimnazjum im. S. Staszica i był jego wieloletnim dyrektorem. Był także pierwszym prezesem oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Lublinie. W 1918 r. osiadł w Sadurkach.

Czerwiński Czesław (1867-1941)
lekarz, doktor medycyny, społecznik. zm. w Lublinie. Był naczelnym lekarzem szpitala św. Wincentego à Paulo w Lublinie. Jednocześnie pracował społecznie, pełniąc funkcję prezesa Polskiego Czerwonego Krzyża w Lublinie, towarzystwa Dobroczynności, Towarzystwa Lekarskiego w Lublinie. Według powszechnej opinii społeczeństwa lubelskiego był w owym czasie najlepszym lekarzem-diagnostykiem w Lublinie.

Zambelli Ludwik (1887-1980)
założyciel i dyrektor I Szkoły Samochodowej w Lublinie. Długoletni, zasłużony wychowawca wielu pokoleń kierowców i mechaników samochodowych. Uczestnik ruchu oporu w II wojnie światowej.

SEKTOR 29b

Władziński Jan (1862-1935)
ksiądz kanonik Kapituły Zamojskiej, organizator biblioteki i muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, rektor kościoła pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Lublinie, który z jego inicjatywy został odnowiony w 1903 r. W 1910 r. dla uczczenia 500-letniej rocznicy bitwy pod Grunwaldem polecił wznieść obok kościoła niewielki pomnik i wydał broszurę Grunwald a kościół Panny Marii w Lublinie, za co został skazany przez władze policyjne na 100 rubli grzywny.

SEKTOR 30a

Czechowicz Stanisław (1867-1925)
uczestnik walk o wyzwolenie Polski w szeregach Legionów Polskich. Pracował w Lublinie jako nauczyciel, brat Józefa – znanego poety. Zm. w Lublinie.

Majewska Pelagia Teresa (1933-1988)
wybitna pilotka i instruktorka, zawodniczka i rekordzistka szybowcowa. Ur. w Równym na Wołyniu, zm. śmiercią lotnika w Lizbonie. Była cenionym wychowawcą wielu pilotów, zdobywczynią złotej odznaki szybowcowej FAJ z trzema diamentami. Zdobyła 17 szybowcowych rekordów świata i 20 rekordów krajowych. Uhonorowana medalem Lilienthala, medalem Tańskiego.

Papiewska z Sikorskich Maria (1859-1942)
nauczycielka. Ur. w Klimkiewiczowie, woj. sandomierskie, zm. w Lublinie. Uczyła się w Lublinie na pensji Świerczyńskiej i pozostała tam jako nauczycielka przyrody. Następnie skończyła kursy pedagogiczne Marii Weryko Radziwiłłowicz. Specjalizowała się w Krakowie, Paryżu i Brukseli. W 1885 r. została kierowniczką freblówki im. M. John w Lublinie. Prowadziła tajne komplety dla młodzieży. W 1889 r. założyła przedszkole w Lublinie i została wykładowcą Seminarium Wychowawczyń Przedszkoli. W 1918 r. otworzyła sześcioklasową szkołę powszechną, zamkniętą przez okupanta hitlerowskiego. W czasie okupacji prowadziła komplety tajnego nauczania. Opiekowała się koloniami letnimi. Pracowała w tajnych organizacjach młodzieżowych, w Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. Posyłała paczki żywnościowe więźniom politycznym w obozach hitlerowskich. Odznaczona m. in. odznaką „Za Walkę o Szkołę Polską”.

SEKTOR 30b

Ruppel Oskar (1909-1986)
skrzypek i pedagog. Ur. w Żyrardowie, zm. w Lublinie. Studia muzyczne odbywał początkowo w konserwatorium Muzycznym w Charkowie u Serikowa, w latach 1920-27 w Warszawie u J. Pileckiego, następnie w Królewskim Konserwatorium Muzycznym u van Necka, a w latach 1927-29 u E. Ysaije’a. Występował w Belgii, Francji, Luksemburgu, Niemczech i wielokrotnie w kraju. W okresie 1929-36 był profesorem szkoły muzycznej w Katowicach, 1936-37 w Warszawie, 1937-39 w Pińsku. W czasie okupacji działał w AK. Brał czynny udział w Powstaniu Warszawskim. Po upadku powstania został przewieziony do obozu w Pruszkowie, z którego zbiegł. Po II wojnie światowej uczył w szkole muzycznej w Kaliszu, w latach 1949-52 był dyrektorem teatru w Rzeszowie. Od 1952-56 piastował stanowisko profesora PSSM i PWSM w Sopocie. W 1956 r. przyjechał do Lublina i pełnił obowiązki dyrektora liceum muzycznego i jednocześnie wykładowcy w klasie skrzypiec. Był autorem Hymnu Powstańców Śląskich do słów E. Imiela, za który otrzymał nagrodę w konkursie Związku Powstańców Śląskich w Katowicach.

SEKTOR 31

Araszkiewicz Feliks (1895-1956)
historyk literatury polskiej, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, autor licznych prac dotyczących literatury pozytywizmu i Młodej Polski. Ur. w Zamołodyczach k. Włodawy, zm. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1918 r. pracował w Lublinie jako nauczyciel szkół średnich. Był założycielem Lubelskiego Oddziału Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego. Kierował komisją regionalistyczną w Lubelskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk, redagując periodyk „Region Lubelski”. W 1947 r. objął Katedrę historii i Literatury Polskiej KUL. Przewodniczył komitetowi redakcyjnemu księgi pamiątkowej Hieronim Łopaciński i biblioteka jego imienia w Lublinie 1907 1957. Od 1960 r. profesor KUL. Autor licznych opracowań: Prus i jego ideały życiowe, Pozytywizm polski, Młoda Polska w perspektywie półwiecza. Z jego inicjatywy otwarto w Nałęczowie Muzeum B. Prusa. Swoje bogate zbiory przekazali Bibliotece im. H. Łopacińskiego, Bibliotece KUL, muzeum: B. Prusa, S. Żeromskiego, H. Sienkiewicza.

Dylewski Stefan (1881-1966)
artysta malarz, kaligraf. Ur. w Lublinie. Absolwent Warszawskiego Konserwatorium Muzycznego w klasie Ignacego Paderewskiego. Po skończeniu konserwatorium wyjechał do Petersburga i podjął studia malarskie u prof. Makowskiego, jednocześnie kończąc kursy kaligraficzne. Od 1923 r. uczył kaligrafii w szkole im. Vetterów w Lublinie. W 1916 r. zorganizował kursy kaligrafii i wydał podręcznik do jej nauki. Przez wiele lat pracował jako grafolog w lubelskim sądzie. Malował pejzaże. Brał udział w wielu wystawach na terenie kraju, m. in. w wystawie zorganizowanej w 1930 r. w Lublinie na rzecz walki z gruźlicą.

Gołebiowski Eugeniusz (1908-1986)
prozaik, poeta, dramaturg, tłumacz, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r., członek Związku Literatów Polskich, w latach 1956-57 prezes tego związku, kierownik literacki Teatru Muzycznego w Lublinie (1947-56), kierownik Wojewódzkiego Ośrodeka Metodycznego Polonistyki. Ur. w Zagórzu k. Sanoka, zm. w Lublinie. W latach 1928-34 studiował polonistykę na uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Od 1934 r. związany z Lublinem. W 1939 r. był więziony jako zakładnik na Zamku Lubelskim. W czasie okupacji prowadził tajne nauczanie. Po wyzwoleniu został nauczycielem języka polskiego w Liceum im. J. Zamojskiego. Zadebiutował w 1928 r. nowelką Opłotek. W 1937 r. otrzymał nagrody za powieści: Izio i Trio. W 1949 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na KUL. Był autorem nagrodzonej sztuki scenicznej Magda i poematu scenicznego Złote gdańskie klucze oraz dwóch powieści biograficznych: Zygmunt August i Kapitan Cook.

Kietlicz-Rajski Konstanty (1868-1924)
malarz, etnograf, społecznik, aktor. Ur. w białej Błotnej, zm. w Stróży. Kształcił się w Krakowie pod kierunkiem Szynalewskiego i Jabłońskiego, a doskonalił w Warszawie w szkole Gersona. Malował przeważnie portrety i sceny rodzajowe. W wielu szkicach i rysunkach odtwarzał piękno murów lubelskich. Jako etnograf opisywał zwyczaje weselne, zbierał bajki, zagadki i śpiewki, początkowo w swej rodzinnej wsi, a później w całej Małopolsce. Podczas pobytu na kuracji w Szczawnicy pracował nad dokumentacją jej zabytków, a także całego Podhala. Od 1904 r. przez dwadzieścia lat, był jednym z najbardziej aktywnych inspiratorów życia umysłowego Lublina. Na łamach tutejszych pism zamieszczał artykuły, rozprawki, legendy. Prowadził działalność oświatową i turystyczną a przede wszystkim artystyczną. Interesował się również teatrem. Był aktorem i recenzentem. Występował w Weselu Wyspiańskiego, Marii Stuart Słowackiego, Grze Żuławskiego.

Unkiewicz-Gołębiowska Janina (1918-1987)
nauczycielka, łączniczka Związku Walki Zbrojnej i AK, pseud. „Janka”, więzień polityczny Zamku Lubelskiego i obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, autorka zbioru poezji i innych publikacji z okresu II wojny światowej, aktywna działaczka klubu Byłych Więźniów Zamku Lubelskiego, Związku Nauczycielstwa polskiego i ZBoWiD. Ur. i zm. w Lublinie. Studia polonistyczne przerwane w czasie okupacji ukończyła po wyzwoleniu na KUL. Była nauczycielką języka polskiego w II liceum im. J. Zamojskiego i w innych szkołach lubelskich. Pozostawiła wspomnienia z lat okupacji, w których opisywała m. in. tortury w katowni hitlerowskiej „Pod Zegarem”. Jest również autorką dwóch rozdziałów w pracy zbiorowej Monografia hitlerowskiego więzienia na Zamku w latach 1939-1944, obrazujących warunki bytowe więźniów i ich stan psychiczny.

Zalewski Ludwik (1878-1952)
ksiądz, działacz kościelny i społeczny. Ur. we wsi Nakty, zm. w Lublinie. Studiował historię i filozofię na Uniwersytecie we Fryburgu. Od 1909 r. był profesorem historii w Seminarium Duchownym w Lublinie. Aktywnie uczestniczył przy organizacji Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Był jednym ze współzałożycieli Towarzystwa Przyjaciół Nauk, będąc m. in. przewodniczącym komisji historycznej. Autor licznych prac, m. in. Katedra i jezuici w Lublinie, Biblioteka Seminarium Duchownego w Lublinie, Z epoki renesansu i baroku na Lubelszczyźnie.

Ziemnicki Stefan (1911-1979)
profesor nauk technicznych. Ur. i zm. w Lublinie. Absolwent Wydziału Inżynierii Wodnej Politechniki Warszawskiej. Pracę naukową na Wydziale Rolnym UMCS w Lublinie rozpoczął w 1946 r. W 1964 r. został mianowany profesorem zwyczajnym. Był prekursorem badań z dziedziny erozji gleb i jej zapobiegania oraz rekultywacji terenów przemysłowych. Znany w kraju i na świecie jako wybitny specjalista w tej dziedzinie. Był autorem ponad 180 publikacji, z czego 90 to oryginalne rozprawy naukowe. Wydał 8 podręczników akademickich. Prowadził rozległą działalność organizatorską i społeczną, będąc członkiem licznych organizacji i towarzystw naukowych. Był wiceprezydentem Komisji Erozji i Sedymentacji Międzynarodowego Towarzystwa Hydrologicznego i członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Gleboznawczego. Przewodniczył przez kilka kadencji SITWM NOT w Lublinie. Działał w Radzie Głównej przy Ministrze Szkolnictwa Wyższego, Radzie naukowej Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych, Instytucie Badawczym Leśnictwa i Zarządzie Lasów Państwowych. Był organizatorem i pierwszym kierownikiem Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych w Lublinie.

SEKTOR 32

Marciniak Janusz (1916-1944)
żołnierz, kapitan – pilot myśliwski, dowódca dywizjonu 306 w okresie 8 VI – 23 VI 1944 r., kiedy zginął nad Francją. Mogiła symboliczna.

Puławski Zygmunt (1901-1931)
pilot i konstruktor samolotów myśliwskich, m. in. opracował konstrukcję samolotów P-1, P-6, P-7. Zginął w katastrofie lotniczej w Warszawie.

Wyszyński Kazimierz Marian ( 1890-1935)
działacz polityczny i społeczny, dyplomata, uczestnik walki o polską szkołę, legionista. Ur. w Lublinie, zm. w Berlinie. Od IV klasy gimnazjalnej członek Organizacji Młodzieży Narodowej, od 1909 r. ZMP „Zet”. Za aktywny udział w strajku szkolnym w Lublinie w 1905 r. aresztowany i więziony. W 1909 r. podjął studia w Wolnej Szkole nauk Politycznych w Paryżu. Od 1910 r. studiował na Wydziale Filozoficznym uniwersytetu Jagiellońskiego, na którym ukończył studia historyczne. W latach 1910-18 był sekretarzem Centralizacji „Zetu”. W okresie 1913-14 redagował pismo „Sprawa”. W 1915 r. wstąpił do legionów, do I Pułku Ułanów. Dowodzonych prze mjr. Władywsława Belinę Prażmowskiego. W 1915 r. została opublikowana jego broszura Kujmy broń, która stała się deklaracją polityczną „Zetu” i całego obozu niepodległościowego. W 1917 r. internowany w obozie w Szczypiornie. W 1918 r. komendant Straży Obywatelskiej w Krakowie. W tym samym roku uczestniczył w zjeździe „Zetu”, na którym powołano tajny Związek Patriotyczny; Wyszyński wszedł w skład jego Komitetu Centralnego i założył w Poznaniu pismo „Sprawa Polska”. Od 1919 r. pracował w Adiutanturze Naczelnika Państwa J. Piłsudskiego w charakterze referenta politycznego. W tym też roku wyjechał jako kurier polityczny na konferencję pokojową do Paryża. W 1920 r. pełnił funkcję radcy w Wydziale Wschodnim Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Od czerwca 1920 r. brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej w 7 Pułku Ułanów I Brygady. Był członkiem polskiej delegacji na konferencji pokojowej w Rydze. W latach 1923-27 piastował stanowisko radcy poselstwa RP w Moskwie. Po przewrocie majowym uczestniczył w pracach Związku Naprawy Rzeczypospolitej. Od 1927 r. do śmierci pełnił funkcję radcy poselstwa RP w Berlinie. Dla uczczenia pamięci K. Wyszyńskiego Związek Seniorów Organizacji Młodzieży Narodowej i Związek Polskiej Młodzieży. Demokratycznej zainicjowały w 1935 r. utworzenie funduszu stypendialnego jego imienia dla młodzieży polskiej w Niemczech. W tym też roku nazwano jego imieniem jedną z ulic Lublina.

SEKTOR 33

Brzeziński Adam (1864-1932)
lekarz stomatolog, działacz społeczny, wiceprezes Związku Lekarzy Dentystów Państwa Polskiego, wieloletni prezes oddziału lubelskiego tego Towarzystwa. Ur. we wsi Wronów, woj. lubelskie, zm. w Lublinie. Studia lekarskie ukończył na Uniwersytecie Warszawskim w 1893 r. Przez 9 lat pracował jako lekarz ogólnie praktykujący, aby po ukończeniu studiów specjalistycznych w instytutach dentystycznych Berlina i Wrocławia rozpocząć w Lublinie praktykę dentystyczną. Od 1908 r. pracował na stałe w Lublinie. Społecznik z powołania, był członkiem Zarządu Naczelnej Izby Lekarskiej, prezesem Towarzystwa Lekarskiego. W latach 1919-22 pierwszy prezes Towarzystwa „Czerwonego Krzyża” i Towarzystwa Przyjaciół Studentów Uniwersytetu Lubelskiego, członek I i II Rady Miejskiej, zarządu Towarzystwa Dobroczynności, prezes zarządu Towarzystwa Muzycznego, założyciel Szkoły Muzycznej im. Moniuszki, organizator i pierwszy prezes Towarzystwa „Pogotowie Ratunkowe” w Lublinie.

Kunicki Władysław (1874-1941)
społecznik, działacz narodowościowy, nauczyciel. Ur. w Radomyślu na Wołyniu, zm. w Lublinie. Po ukończeniu studiów w Petersburgu powrócił do Polski podejmując pracę w Zagłębiu Dąbrowskim. Już w młodości należał do PPS. Za działalność wywrotową wśród robotników został w 1902 r. zesłany na Sybir. W 1907 r. osiadł w Lublinie, zostając nauczycielem matematyki w szkole handlowej, a od 1911 r. jej dyrektorem. Z własnych pieniędzy zakupił dwa budynki przy ul. Narutowicza przeznaczając je na siedzibę szkoły. Był czynnym członkiem Towarzystwa „Światło”. W 1917 r. wybrano go do Rady Miejskiej. W 1918 r. pełnił funkcję komisarza ludowego m. Lublina z ramienia Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej. W latach 1919-27 był wiceprezesem, a następnie prezesem Rady Miejskiej. Poważnie chory, umarł na parę minut przed zamierzonym przez okupanta aresztowaniem.

Łobarzewski Witold (1898-1971)
farmaceuta, społecznik i działacz. Ur. w Zegrzynku, zm. w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu w Warszawie. Kierownik aptek lubelskich – „Haberlau, Tomaszewskiego i S-ki”, ich współwłaściciel, jak również współzałożyciel apteki im. prof. Bronisława Koskowskiego. W okresie okupacji hitlerowskiej organizator pomocy (głównie leków i artykułów sanitarnych) dla więźniów obozu koncentracyjnego na Majdanku. Współtwórca i prezes Okręgowej Izby Aptekarskiej w Lublinie oraz współorganizator i członek Zarządu Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Jeden z współtwórców Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Lublinie.

Sobieszczański Józef (1923-1944)
Zastępca dowódcy oddziału partyzanckiego podporucznika „Nerwy” AK II Plutonu OP 8 Pułku Legionów, pseud. „Sęk”. Poległ 7 IV śmiercią bohaterską w bitwie z Niemcami pod Pawlinem k. Lublina w akcji „Most”. Jako jedyny został przewieziony do Lublina i pochowany na cmentarzu przy ul. Lipowej; pozostałych 31 poległych, młodych podchorążych, pochowano w zbiorowej mogile w Babinie k. Lublina.

SEKTOR 34

Dremont Adam (1877-1957)
artysta malarz, Ur. w Lublinie. Studia artystyczne rozpoczął w Szkole Rysunkowej, aby kontynuować je w Warszawie w pracowni Wojciecha Gersona i w warszawskiej Szkole Rysunkowej. Od 1898 r. studiował w Akademii Sztuki w Petersburgu. Przez 40 lat był nauczycielem rysunku w lubelskich szkołach. Brał udział w wystawach sztuki w Lublinie, malował i rysował głównie portrety, m. in. wykonał na zamówienie UMCS w Lublinie cykl portretów uczonych. Uprawiał grafikę (tą techniką wykonał Portrety zasłużonych Polaków – 1928 r.). Jego prace znajdują się w Muzeum Lubelskim. Od 1939 r. był członkiem ZPAP. Uwaga: grób ziemny, przekopany bez żadnego oznakowania i usytuowany pomiędzy pomnikami: śp. Rozalii Chrychowskiej i Emilii Chylińskiej.

SEKTOR 35b

Urbanowicz Józef (1913-1980)
inżynier architekt, projektant wnętrz. Ur. na Łotwie. Ukończył Politechnikę w Gdańsku. W 1966 r. przeniósł się z Olsztyna do Lublina, gdzie podjął pracę w Pracowni Konserwacji Zabytków. Wykonał projekt zagospodarowania po rewaloryzacji skarpy nad Podwalem na Starym Mieście. Według jego projektu wybudowano nowy budynek Sądu Wojewódzkiego w Lublinie, Osiedle Piastowskie, zespół domków przy ul. Piastowskiej i Nowogrodzkiej, pomnik przy ul. Czwartaków poświęcony absolwentom II Oficerskiej Szkoły Piechoty poległym w latach 1944-48.

MOGIŁY ZBIOROWE