Miejsca Pamięci Narodowej
PAMIĘĆ NARODOWA GROBOWIEC POWSTAŃCÓW STYCZNIOWYCH POMNIK LEGIONISTÓW MOGIŁA WIĘŹNIÓW ZAMKU LUBELSKIEGO MOGIŁA DZIECI ZAMOJSZCZYZNY MOGIŁA OFIAR BOMBARDOWANIA LUBLINA MOGIŁA OFIAR TERRORU HITLEROWSKIEGO SYMBOLICZNA MOGIŁA KATYŃSKA WOŁYŃ 1943
Lublin, cmentarz na Lipowej - Pomnik Legionistów

Ks. Ryszard Winiarski
LISTOPAD

Tylu głosiło
zmartwychwstanie
sami poeci
marzyciele
i wciąż kończyło się
pytaniem
gdzieś w polnym kurzu
lub popiele
wciąż na wygnaniu
i sztandarach
w chórach i wizjach
wziętych z nieba
tak się błąkała
polska mara
w rytach żałobnych
i pogrzebach
wciąż z czyjejś łaski
z przyzwolenia
wciąż czyimś gestem
i jałmużną
tak namnożyły się
marzenia
i pod warunkiem
i na próżno
aż wreszcie się pojawił
człowiek
w noc wszystkich świętych
zaduszkową
poszedł po życie
i nie poległ
bohater
nowy jakościowo
tylu przegrało
przed nim po nim
choć racja była
ich stwierdzona
czasem zwycięża się
od broni zawsze
zwycięża
od przekonań

z tomu "Przypowieść zwana życiem" -
- wiersze wybrane,
Wydawnictwo OLECH, Lublin 2012



 

POMNIK LEGIONISTÓW


znajduje się na terenie cmentarza komunalnego, dawniej wojskowego, w I rzędzie kwatery D. [kliknij zdjęcie aby powiększyć] Wyrasta niczym kamienny strażnik pamięci pośród mogił żołnierzy poległych w latach 1919-1920. Usytuowanie takie było zamysłem projektanta pomnika, Tadeusza Witkowskiego z Lublina. Pomnik ten ufundowany został w roku 1934 poległym i zmarłym legionistom przez ich towarzyszy broni zrzeszonych w Związku Legionistów Polskich w Lublinie.

Pomnik Legionistów w swej formie jest niezwykle prosty - składa się z betonowych prostopadłościanów. Zwieńczony jest żelazną półkulą – zniczem, zapalanym w Narodowe Święto Niepodległości. Na frontowej części umieszczony jest orzeł legionowy, wykonany z brązu. Pod orłem znajduje się napis:

LEGIONISTOM
PIERWSZEJ – DRUGIEJ I TRZECIEJ
BRYGADY ZWIĄZEK LEGIONISTÓW
POLSKICH W LUBLINIE
1934

oraz, niżej, parafraza wersu z „Hymnu strzeleckiego”:

Z TRUDU WASZEGO I ZNOJU
POLSKA POWSTAŁA BY ŻYĆ.

Na bocznej ścianie pomnika umocowana jest marmurowa tablica o treści:

W LATACH ’39 – ’43 WIELU BYŁYCH LEGIONISTÓW
ZGINĘŁO ŚMIERCIĄ MĘCZEŃSKĄ Z RĄK OKUPANTÓW
W KATOWNIACH GESTAPO I NKWD.
MIĘDZY INNYMI TAK ZGINĘLI:
Bałazy Henryk
Baranowski Kacper
Bytys Piotr
Durakiewicz Józef
Gieroba Michał
Hakiel Michał
Herceliński Stanisław
Husard Bohdan
Kamiński Józef
Karpiński Marian
Kaucz Alfred
Kobiałko-Walek Józef
Korczak Stanisław
Kowalski Stanisław
Kruk Kazimierz
Krzewski Wiktor
Kubala Władysław
Kwieciński Stanisław
Lelek-Sowa Stefan
Lis-Błoński Stanisław
Lipniacki Władysław
Machowski Stanisław
Makowski Stanisław
Małolepszy Stanisław
Michalak Bolesław
Michnowski Bolesław
Modrzyński Marceli
Mydlarz Stefan
Nazarewicz Józef
Paszko Jan Piasecki
Józef Siemion Mikołaj
Sitarz Franciszek
Smorawiński Mieczysław
Stasiak Stanisław
Studziński Bogdan
Szczerba Aleksander
Szcześniewski Stefan
Tramecourt Jerzy
Trześniewski Stefan
Zabrudkiewicz Jerzy
Zadurski Bolesław
Załuska Jan
Zawisza Stefan
Żuchowski Roman

CZEŚĆ ICH PAMIĘCI

U dołu tablicy widnieje przedstawienie gałązki oliwnej.

 

Po obu bokach pomnika „straż pełnią” dwie brzozy, które dopełniają symboliki żałobnej - „płaczące brzozy, smutne drzewa (…), które liść po to snadź odziewa, aby płakały z każdą wiosną” (T. Lenartowicz - „Polska ziemia w obrazkach” cz. I, 19).




 

Notatka opisująca pomnik Legionistów
powstała przy współpracy z Panem Kamilem Smagaczem

z Wydziału Gospodarki Komunalnej Miasta Lublin.
Zdjęcia zostały wykonane w roku 2015.

Zachęcam także do obejrzenia
DOKUMENTACJI ZDJĘCIOWEJ

z obchodów Narodowego Święta Niepodległości
w roku 2017 (kliknij tutaj),
2016 (tutaj)
 i 2014 (tutaj)
.