OBCHODY 71. ROCZNICY WYSIEDLEŃ ZAMOJSZCZYZNY

WYSIEDLENIA ZAMOJSZCZYZNY

W latach 1942-1943 na terenie Zamojszczyzny odbyła się akcja masowego wysiedlenia ludności. Akcja ta była częścią Generalnego Planu Wschodniego III Rzeszy, który przewidywał wysiedlenie milionów Słowian z krajów Europy Wschodniej i Środkowej. Od 27 listopada 1942 r. do lipca 1943 r. wypędzono z domów ponad 110 tysięcy mieszkańców Zamojszczyzny, w tym ok. 30 tys. dzieci. Najpierw wywożono ich do obozów przejściowych – głównie do Zamościa i Zwierzyńca, a następnie przeznaczano do pracy w Niemczech lub kierowano do obozów koncentracyjnych. Szczególnie okrutny był los dzieci, których ok. 10 tysięcy po oddzieleniu od rodziców zmarło w obozach i w czasie transportu.

Osoby, które w czasie okupacji zamieszkiwały Zamojszczyznę i były represjonowane w czasie wojny, a w chwili aresztowania miały nie więcej niż 14 lat, obecnie skupione są w Stowarzyszeniu Dzieci Zamojszczyzny. Stowarzyszenie to każdego roku organizuje obchody upamiętniające akcję wysiedleńczą. W Lublinie uroczystość taka organizowana jest corocznie od roku 1990 w ostatnią sobotę listopada. [w roku 2014 obchody lubelskie pierwszy raz od ponad dwudziestu lat nie odbyły się - przypisek dn. 1.XII.2014 r.]

OBCHODY W ROKU 2013

W roku 2013 lubelskie obchody kolejnej, tym razem 71., rocznicy rozpoczęcia akcji wysiedlenia ludności Zamojszczyzny zorganizowano w dniu 30 listopada. Uroczystość rozpoczęła się na dworcu kolejowym. Tam pod pamiątkową tablicą złożono wieńce i kwiaty, oddając hołd kolejarzom, którzy nieśli pomoc ludności, wywożonej w bydlęcych wagonach. - Starali się po kryjomu podrzucić kromkę chleba, butelkę wody czy odzież (…). Dzięki [nim] wielu dzieciom udało się przetrwać ten straszny czas – wspominał kolejarzy Prezes Stowarzyszenia Dzieci Zamojszczyzny, Bolesław Szymanik. Prezes podkreślił poświęcenie, z jakim kolejarze ratowali wywożone dzieci, wykradając je z wagonów czy wykupując za własne pieniądze od niemieckich strażników. - Na dworcu kolejowym na Pradze w Warszawie kolejarze (…) trzy wagony odstawili na bocznicę kolejową i miejscowa ludność w niecałą godzinę odebrała wiezione w tych wagonach dzieci – wspominał.

Dalsza część uroczystości rocznicowych odbyła się na Cmentarzu Rzymskokatolickim przy ul. Lipowej. W kościele p.w. Wszystkich Świętych Prezes Stowarzyszenia Dzieci Zamojszczyzny przywitał Duchownych celebrujących Mszę świętą oraz zaproszonych Gości:
- Delegację Prezydenta Miasta Lublina,
- Delegację Marszałka Województwa Lubelskiego,
- Delegację Wojewody Lubelskiego,
- Delegację Państwowego Muzeum na Majdanku,
- Delegację Towarzystwa Opieki nad Majdankiem,
- Związek Sybiraków,
- Delegację Światowej Federacji Polskich Kombatantów z siedzibą w Warszawie, na czele z Panem Józefem Zagórskim,
- Delegację Wojewódzkiej Rady Kombatanckiej z Lublina na czele z Panem mjr. Bogdanem Walasem,
- Delegację Związku Inwalidów Wojennych w Lublinie wraz z mjr. Mieczysławem Dziedzicem,
- Delegację Lubelskich Kolejarzy,
- Delegację Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”,
- Delegację Zarządu Wojewódzkiego PSL w Lublinie,
- Dzieci Zamojszczyzny zrzeszone w Stowarzyszeniu i Towarzystwie Opieki nad Majdankiem.
[kliknij, aby powiększyć]

O godzinie 13. rozpoczęła się uroczysta Msza święta w intencji pomordowanych mieszkańców Zamojszczyzny. Liturgii przewodniczył oraz homilię wygłosił JE Abp Stanisław Wielgus. Mszę św. koncelebrowali Ks. Kan. Władysław Kowalik, Ks. Kan. Jan Słoma oraz Ks. Józef Bednarski.

Po Mszy świętej zgromadzeni udali się do Mogiły Dzieci Zamojszczyzny, znajdującej się w sekcji 28. cmentarza katolickiego.

Przemarszowi towarzyszyły rozważania Drogi Krzyżowej, przygotowane przez poetkę Zamojszczyzny Lusię Ogińską, odczytywane przez autorkę oraz aktora Ryszarda Filipskiego.

Przy mogile złożono wieńce i znicze. Uroczystość zakończył ks. kan. Władysław Kowalik, przewodnicząc modlitwie za zmarłych oraz dziękując zgromadzonym za udział w obchodach.

---